Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 27 maart 2012

Benali boekt Eenzaam avontuur, NTR, 25 maart 2012


Leven bij onvervuldheid.

Abdelkader Benali staat voor het Rotterdamse huis waar Anna Blaman (ps. van Johanna Vrugt, 1905) woonde. Haar bovenbuurman heeft haar gekend als kind. Ze had een motor, weet hij nog en was een opzienbarende vrouw, van kop tot voet geheel in leer. Hij toont ook een damespistool dat hij in de tuin heeft opgegraven. Het zat in een beschuitblik. Samen met zijn vader renoveerde hij ze jaarlijks de sombere kamer, die bruin was, ook van de rook. Anna had twee Siamese katten die op de vloerbedekking piesten, die ze dan ook vernieuwden.

Net na de tweede wereldoorlog schreef ze er Eenzaam avontuur (1948), dat over de vrouwenliefde handelt en veel commotie veroorzaakte. Schrijver Dolf Verroen was kind aan huis bij haar. In elke vezel was ze waarachtig, zegt hij, net als in haar boeken. De verpleegster Ali Bosch was haar grote liefde. Tijdens een ziekte van Anna in 1936 werden ze smoorverliefd op elkaar. Ali koos echter voor een dansleraar. Anna voelde zich verraden.

In Eenzaam avontuur straft ze de preutsheid en de bekrompenheid van na de oorlog af. De homoseksuele Rita Ramperti werkte in een Rotterdamse boekhandel, waar men gefascineerd toekeek als Anna de winkel binnenstapte. Het boek sloeg in als een bom. Men durfde het onderwerp in die tijd niet aan te roeren. Rita werd zich erdoor bewust dat ze goed was zoals ze was. Ze voerde een vriendschappelijke briefwisseling met Anna.

Dolf Verroen was wel eens bij haar als ze at. Zijn moeder bracht haar een bord eten. Haar lievelingseten was biefstuk met aardappeltjes en uitjes. Dolf vond Eenzaam avontuur onstuimig in een tijd waarin vrouwen geen emoties mochten hebben en in ieder geval niet tonen en alleen maar lief mochten zijn.

De recensies waren echter negatief. In de Volkskrant en het Parool werd het boek gekraakt. Dominicus van de Nieuwe Haagse Courant noemde haar zelfs een ziektegeval. Anna bleef gelaten. Elke nieuwe vrouw gaf gedoe.

Xandra Schutte, hoofdredacteur van de Groene, opent een koffer met bezittingen van Anna, zoals een handtas met daarin een lok haar. Schutte zegt dat Anna een relatie met liefde en lust zocht en dat ze viel op mysterieuze vrouwen. Ze leefde met de onvervuldheid van haar verlangen. Ze deed geen concessies, was recht door zee. Eenzaam avontuur was het eerste boek over homoseksuele vrouwen. Het wordt weinig meer gelezen om dat de stijl verouderd is, maar als je daar eenmaal aan gewend bent, werkt het wel, omdat het met hartenbloed geschreven is.

In 1949 werd door schrijvers een schijnproces tegen het boek gevoerd. Albert Helman was de hoofdaanklager. Anna hoorde het op de radio en was aangeslagen, zegt Verroen. Rita vond het een schandaal. De verkoopcijfers stegen echter. Het boek werd een bestseller en inspireerde Xaviera Hollander, schrijfster van The happy hooker. Anna Blaman was een bekende Nederlander. Ze kreeg veel brieven van vrouwen en ontving in 1957 de P.C. Hooft-prijs. In haar dankwoord zei ze dat ze zich altijd vol ernst met de literatuur bezighield en dat ook in de toekomst zou doen.

De inmiddels 94-jarige Sjoerd de Vries stuurde haar een manuscript toe, dat ze las en met hem besprak. Ze had waardering voor zijn beeldende vermogen, maar vond ook dode punten in zijn boek en het te pornografisch van karakter. De Vries veranderde echter niets aan zijn boek.

Anna overleed in 1960 na een ziekte, waarbij ze opnieuw werd verpleegd door Ali Bosch. Ali gooide een bos anjers op haar graf, weet Verroen, alsof ze daarmee hun vriendschap voor altijd wilde bezegelen. Haar graf heeft inmiddels plaatsgemaakt voor een monument van een motor in een parkje tegenover haar huis. 

Hier meer over Anna Blaman. 

4 opmerkingen:

  1. Ik las Eenzaam Avontuur toen ik ergens in de twintig was en vond het een geweldig boek. Onlangs herlas ik het, dat wil zeggen, ik deed een poging. Niet om door te komen. wat een gezeur, wat een vreselijke taal.
    Jammer dat je die onbevangenheid van je jonge jaren verliest .

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik wilde het ook graag herlezen, maar daar wacht ik dan maar mee.

      Verwijderen
  2. was die dansleraar in eenzaam avontuur geen kapper met een vettig snorretje?

    ik weet nog wel dat ik erg somber werd van haar boek
    waarom weet ik niet meer
    wel een kei van een vrouw, zo voor op haar tijd

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat van die dansleraat weet ik niet meer, daarvoor is het te lang geleden.

      Verwijderen