Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 23 januari 2013

Martin Michael Driessen over Vader van God, VPRO-Boeken, 20 januari 2013


Een roadmovie met Jozef en Jezus

Wim Brands begint met een lange inleiding op de tweede roman van Martin Michael Driessen over zijn werk als vrije regisseur voor toneel en opera in Duitsland.
Driessen vertelt dat Duitsland een rijke cultuur kent. De structuur is vanuit de historie ontstaan. Aparte hertogdommen en andere staatjes hadden allemaal hun eigen residentie met een Dreispartenhaus voor ballet, toneel en opera. Dit culturele landschap is na de tweede wereldoorlog bewaard gebleven. Heimwee naar de taal en de grote rivieren dreven Driessen terug. Hij schrijft op een woonboot in de buurt van Dordrecht en vertaalt Engels toneel naar het Duits voor Fischer Verlag. Zijn moeder was een Duitse. Hij kreeg die taal met de paplepel ingegoten, te meer omdat zijn moeder het na de oorlog buitenshuis nauwelijks kon spreken.

Brands vraagt naar een enscenering die hem nog levendig voor ogen staat.
Dat zijn er zoveel, zegt Driessen na enig nadenken, waarop Brands begint over Spinoza.
Driessen ontleende de tekst aan de Israëlisch toneelschrijver Joshua Sobol, die ook Ghetto schreef. Hij maakte samen met Sobol een bewerking waarbij hij de uitsluiting van Spinoza uit de joodse gemeenschap laat plaatsvinden door jongetjes die in plaats van oude mannen hun Hebreeuwse spreuken op hem loslaten, dit om er een universelere tint aan te geven.

De kinderen en het toneel brengen Brands op Vader van God, waarin Jozef met zijn zoon Jezus als in een roadmovie op de vlucht slaat om hem zijn lot als messias te besparen. Driessen kwam erop omdat de bijbel niets zegt over de tijd tussen de jeugd van Jezus en zijn terugkeer op zesentwintig jarige leeftijd. Eerder waren Jozef en Jezus samen in de tempel waar Jezus de boodschap van god uitlegde. De tussenliggende tijd vormde de kiemcel voor de dramaturgie. Jozef is bereid zich voor Jezus op te offeren.

Driessen begon dertien jaar geleden aan de roman, die hij echt wilde schrijven, maar hij faalde in de aanloop. Het verhaal van de vader die zijn zoon probeert te redden greep hem erg aan. Zelf verloor hij zijn zoon David, die geboren werd op de sterfdag van zijn vader, op jonge leeftijd. Hij schreef over dit onderwerp eerder in zes weken tijd de roman Gars (2000), dat volgens Driessen te vol staat met verhalen over levenslust en verdriet die hij aan zijn zoon had willen vertellen.

Brands vond de kidnapping in Vader van God een vondst.
Driessen was er lang mee bezig, omdat hij om die ontvoering heen cirkelde. Het verhaal dijde uit tot negenhonderd pagina’s tot het kristalliseerde rond de roadmovie. Jozef wilde Jezus zelfs corrumperen om te voorkomen dat hij zijn noodlot zou ondergaan en maakte een diepe val. Driessen dacht er lang over na hoe ver hij daarin wilde gaan.     

Brands stelt dat God ons ook nodig heeft.
Driessen antwoordt dat het om een liefdesgeschiedenis tussen mens en God gaat. Nadat Mozes de tien geboden heeft gestolen, kan God niet meer onder ons uit. God heeft zelf geen vader en lijdt daaronder. Hij ziet de mensen met hun vrije wil en wil ook wel eens weten hoe dat is. In de gedaante van een mens gaat hij als verspieder aan het werk.

Tenslotte vraagt Brands kort hoe Driessen zich voelde na Vader van God.
Bevrijd, zegt Driessen, na dertien jaar zelfs ontroerd.

Hier meer over een voorstelling door De Appel van Spinoza van Sobol, hier een recensie van Sunny Jansen.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten