Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 27 januari 2014

The Happy Sad route met Jan Jaap van der Wal (2013), documentaire van Linda Hakeboom



In oorlogsgebieden maakt een comedian tenminste nog indruk

In de serie De magie van de kunst volgt Linda Hakeboom cabaretier en stand up comedian Jan Jaap van der Wal op zijn reis door de Balkan, waar deze theatervorm nog in de kinderschoenen staat. De vooronderstelling dat theater maken in een gebied dat nog maar net een oorlog achter de rug heeft, spannender is dan in Nederland vormt voor Van der Wal een motief om daar naar toe te reizen. Hij wil niet alleen met collega’s praten maar ook zelf optreden. Het gaat daar tenminste ergens over, een grap kan daar nog invloed hebben, zegt hij. Linda Hakeboom reist mee in zijn autobus en stelt prettige kritische vragen. Van der Wal dacht dat hij in Nederland ook het verschil kon maken maar die misvatting wende in de loop der tijd, zegt hij.

Als eerste plaats doet Van der Wal Zagreb aan, de hoofdstad van Kroatië. Hij bekijkt de studio met het lekkende dak. Collega Milica zegt dat zij geen subsidie krijgt. Ze gaat door omdat ze geschiedenis wil schrijven. Samen rijden ze naar een oude schuur aan de rivier waar Milica ooit begon. In de oorlog zou ze voor haar grappen zijn doodgeschoten of weggevoerd. Terug op zijn hotelkamer loopt Van der Wal met een aantekenboekje rond om daar zijn vondsten in op te schrijven. Omdat hij in het Engels optreedt legt hij zijn ideeën liever vast. Dat er die avond maar twaalf personen opdagen vindt hij vooral vervelend voor Milica.

In Belgrado, Servië ziet Van der Wal een ingestort gebouw en bedenkt daar meteen een grap bij. Hakeboom vraagt hem naar de betekenis ervan. Van der Wal legt uit dat hij hem daarmee beter de logica van de werkelijkheid begrijpt. Hij herinnert zich de oudejaarsconference van Youp van ´t Hek uit 1995 waarin die over deze oorlog sprak. Van der Wal was toen elf en wilde meteen zelf ook cabaretier worden. Collega Ales Pirisic die van zijn leeftijd is, bevond zich in die tijd in de oorlog en zegt dat men in die tijd ook grappen maakte. Hij houdt er van de rand op te zoeken, al doet hij dat liever niet over het voorbije conflict. Ze bezoeken de stad Lazarevac waar Ales gaat optreden. Hoewel Van der Wal bedenkelijk is over de vele ouders met kinderen die op de show afkomen, is hij enthousiast over het optreden. De onzekerheid over hetgeen hen te wachten stond, levert mooie resultaten op, weet hij uit ervaring.   

Mostar in Bosnië ligt nog behoorlijk in puin. De innemende Miranda Loncar (zie foto) leidt Van der Wal rond door de stad. Ze heeft een krachtige positieve instelling. De ruines doen haar weinig. Ze weet niet waarom. Misschien omdat de oorlog betere mensen van hen maakte, die beter kunnen relativeren. Ze vertelt dat ze na een busreis van tien uur kort optrad in Zagreb, maar had dat offer er wel voor over. Van der Wal vraagt haar of hij grappen over Dutchbat kan maken. Miranda denkt dat hij het kan proberen, ze hebben één beveiliger in de zaal. Ze reageert spontaan op zijn kostuum met de sportschoenen eronder. Dat past helemaal niet bij elkaar, roept ze. Ze weet niet hoeveel publiek er komt, maar dat valt mee. Er zitten wel driehonderd mensen in de zaal, zegt Van der Wal verbaasd. Hij besluit al om Srebrenica ter sprake te brengen. Hij begint zijn show heel persoonlijk over zijn eigen besnijdenis, schakelt over op een bijzonde gerecht met worst dat hij die middag gegeten heeft en komt dan bij Dutchbat. Hij is nerveus, zegt hij tegen het publiek en neemt een slok bier om de stress tegen te gaan. Hij vertelt over zijn tocht door de stad. Er is een sad route en een happy route. In het eerste geval noemt een stand up comedian de mooie kanten, in het tweede geval de droevige kanten. Een oorlog eindigt met een souvenirshop, grapt hij. Hij is de eerste Nederlander die in Bosnië zijn werk doet, zegt hij daar achter aan. Het grote applaus geeft aan dat men zijn grap zeer waardeert.

Hier de trailer van The Happy Sad route die volledig ook nog de toevoeging (and a comedian) heeft.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten