Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 22 mei 2014

Naar de grens van Oekraïne, documentaire van Roland Duong en Teun van der Keuken, 11 mei 2014



Hoe werd Oekraïne ook alweer een buurland van de EU?

De koude oorlogsretoriek lijkt terug van weggeweest. De toestand rond Oekraïne is echter heel anders dan dertig jaar geleden. De voormalige leden van het Warschaupact zijn inmiddels onze bondgenoten. In het kader van hun documentaireserie De slag om Europa praten Roland Duong (rechts) en Teun van der Keuken (links) met vroegere betrokkenen van de Europese integratie, die dit verschil mogelijk maakte.

Om erachter te komen of onze vroegere staatsmannen nog steeds achter dit besluit staan, stappen ze naar hen toe en ontmoeten hen elders. Wim Kok komt naar de Beurs van Berlage en vertelt dat hij zeer ontroerd was over de val van de Muur, die het mogelijk maakte dat Oost Europa zich aansloot bij het Westen. De huidige toestand in Oekraïne toont aan dat het belangrijk was om een buffer te vormen tussen Duitsland en Rusland. Over de gang van zaken betreffende de toetreding was geen overeenstemming.

Oud Eurocommissaris Hans van der Broek noemt de stabiliteit in Europa een belangrijke drijfveer om de Oost Europese landen bij het Westen te trekken. Terwijl Kohl na de eenwording van Duitsland onderhandelingen wilde beginnen met Polen, Hongarije en Tsjechië, wilde hij ook Estland en Slovenië erbij betrekken. In 2004 werd de Unie echter met zelfs tien landen uitgebreid.

Frans Timmermans werkte in de jaren negentig op de ambassade in Rusland en vertelt dat Jeltsin geen idee had wat de Europese Unie inhield. Tijdens een vergadering van Europese leiders zei hij dat hij er ook bij wilde horen, hetgeen door Mitterand hard geweigerd werd. Hij begrijpt de redenering van Poetin die zich in het nauw gedreven voelt door de hete adem van de EU maar stelt dat de Unie geen aanval op Rusland beraamt.

Ben Bot was bij de onderhandelingen over de toetreding en vertelt over de spanning tussen landen als Duitsland die een snelle toetreding wilden en andere landen die eerst meer diepgang in de Unie wilden, zoals de Zuidelijke landen, die vreesden voor verdere verarming. Hijzelf vond verdieping noodzakelijk, maar kon ook geen nee zeggen tegen de lidstaten uit het Oosten. Hij kende de situatie achter het IJzeren Gordijn uit de tijd dat hij de eerste ambassadeur in Oost Duitsland was en spreekt van een ereschuld ten opzichte van Oost-Europa. Kohl was er alles aan gelegen de uitbreiding zo snel mogelijk door te zetten, voordat de Russen eisen zouden gaan stellen en Nederland had zich daarbij neer te leggen. Dat laatste verklaart wellicht de weerzin van Nederlanders tegen de Unie, waarin de besluiten door leiders van een paar grote landen genomen worden. Daardoor wordt de samenhang onder druk gezet. Daarom is hij ook tegen toetreding van Oekraïne.  

De documentairemakers gaan in op de ereschuld en schetsen een historisch beeld van de uitkomsten van de conferenties van Jalta en Potsdam, waarin Polen en andere Oost Europese landen door Stalin werden gekaapt. De Duitse diplomaat Van Kyaw heeft vooral te doen met de Polen, die ondanks hun grote verzet in de tang zat eerst van de nazi’s en later van de communisten. Hij vindt het getuigen van politieke moed van Kohl om snel te handelen en daarmee een Groot Rusland te verijdelen.

Lech Walesa, elektromonteur en leider van vakbond Solidarnosc, was een breekijzer die met steun van de Poolse paus de communisten op de knieën kreeg. Kok, toen nog leider van het FNV, sprak zijn solidariteit uit toen de vakbond door de Poolse regering verboden werd. Inmiddels wil Walesa nog een nieuwe orde in Europa bewerkstelligen. Zijn werk is nog niet af. Het gaat erom Europa te verenigen en daarna de wereld. Een mooie gedachte in een wereld die veel op Risk lijkt.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten