Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 28 juni 2014

Recensie: Twee broers (2013), Jhumpa Lahiri





Wat vlakke beschrijving van problemen die in de hand worden gewerkt door immigratie

Jhumpa Lahiri (1967) is als dochter van immigranten uit West Bengalen bekend met de problemen van tweede generatie immigranten. Ze werd geboren in Londen en groeide op in de Verenigde Staten.

Twee broers, een wat vlakke vertaling van The lowlands, speelt zich voor een belangrijk deel af in het moerassige laagland rond Calcutta na de onafhankelijkheid. De familie van de twee broers, Subhash en Udayana, woont daar, vlakbij een golfterrein, nog daterend uit de tijd van de Engelse overheersers, waar de jongens wel eens clandestien een spelletje spelen. De politieke situatie in Bengalen was in de jaren zestig niet erg stabiel. Een communistische partij wil het bestaande maatschappelijk stelsel veranderen. Tijdens een boerenopstand in Naxalbari probeert men Chinese praktijken in te stellen.

In de roman zien we de jongens ouder worden, studeren en langzaam uit elkaar groeien. De jongere Udayana verbindt zich met de politieke strijd, Subhash houdt het bij de natuurwetenschap. Hij gaat in 1970 naar de Verenigde Staten om daar verder te leren. Udaynana stuurt hem brieven waarin hij niets laat blijken van zijn politieke activiteiten, waar hij ook zijn medestudente Gauri met wie hij trouwt, voor inzet.

Als Subhash hoort dat zijn broer doodgeschoten is in het moeras dicht bij hun ouderlijk huis, vliegt hij naar Bengalen en praat met de zwangere Gauri die door zijn ouders met de nek wordt aangekeken. Hij neemt haar mee naar Rhode Island waar hij op de universiteitscampus woont en trouwt met haar. Gauri gedraagt zich niet erg toeschietelijk en werpt zich op de filosofiestudie.

Na de vroege jeugd van haar dochter Bela trekt ze zich zelfs terug uit het gezin. Ze vliegt naar Californië om daar te gaan doceren. Bela blijft onwetend over haar werkelijke vader en krijgt daardoor psychische problemen. Later werkt ze, anders dan haar moeder, met groenten en coöperaties. Als Bela zwanger blijkt en niets van de vader van het kind wil weten vindt Subash het tijd worden om haar in te lichten over haar ware vader. Om te trouwen met een vroegere juf van Bela, moet hij hij de scheiding regelen met Gauri. Het lijkt er een vrede op komst, maar dat is toch te veel gevraagd. Een niet al te happy ontknoping voorkomt een sentimenteel einde.

In acht delen wordt deze hele familiegeschiedenis redelijk chronologisch opgediend. Er zijn meerdere vertellers en de schrijfster hangt daar voor het overzicht boven. Door het hele boek heen speelt de eeuwige wederkeer van gebeurtenissen veroorzaakt door de geschiedenis. Als een rad van wedergeboorte worden problemen ontkend en van de ene op de andere generatie doorgegeven. Men speelt men steeds weer wisselende rollen. Over Gauri zegt de schrijfster na een fragment over een nieuwe wat afstandelijke relatie met een vrouw: ‘Het had wel iets van de manier waarop haar rol in zoveel andere stadia van haar leven veranderd was. Van echtgenote in weduwe. Van schoonzuster in echtgenote, van moeder in kinderloze vrouw.’ Het autobiografische lijkt er soms doorheen te schijnen, zoals over een door Gauri bestelde taxi. Als die komt voorrijden denkt de chauffeur dat Gauri de dienstmeid is. Opmerkelijk is dat in het boek geen aanhalingstekens voorkomen. In de meeste gevallen zijn die ook niet nodig en anders moet men nog even uitpuzzelen of iets daadwerkelijk gezegd wordt.

Helaas blijkt het verhaal nogal beschouwelijk geschreven. De personen komen hierdoor niet helemaal uit de verf. Het filosofische denkwerk van Gauri die onder andere zich werpt op de Frankfurter Schule blijft aan de vlakke kant. Door de conventionele schrijfwijze met veel aandacht voor relaties is Twee broers meer een – excucez le mot - vrouwenroman dan literatuur, maar voor wie een ontroerend verhaal zoekt is dit het slechtste boek niet, al werd het mij af en toe wat te dramatisch.

Brotherly love is een korte versie van The lowlands en te lezen hier in The New Yorker.
Vooral het fragment waarin de jongens over de muren van de golfclub klimmen en later gesnapt worden is prachtig.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten