Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 29 oktober 2014

Louise O. Fresco over Kruisbestuiving, VPRO-Boeken, 26 oktober 2014




Kunst als motor voor de dialoog tussen wetenschap en samenleving

Voedsel- en landbouwdeskundige Louise Fresco schreef Kruisbestuiving, een serie essays die volgens de ondertitel over kennis, kunst en het leven gaan. Beter gezegd: over de manier waarop wetenschap, kunst en techniek elkaar kunnen inspireren.

Wim Brands heeft het essay over Jeroen Bosch en biotechnologie gelezen en wil wel eens van Fresco horen hoe zij het onderwerp van haar boek daarin laat terugkomen.
Fresco heeft gekeken naar het drieluik De hel van de middeleeuwse schilder Jeroen Bosch en daarop beelden gezien die een vertaling zijn van een oude angst onder mensen, namelijk de vermenging der soorten, die door ontwikkelingen in de biotechnologie weer worden opgeroepen. Er is een parallel tussen de angstvisie die Bosch schilderde en de muis met een menselijk oor op de rug, die door de biotechnologie als kunststukje werd gepresenteerd. Er zit een logica in de angst van mensen omdat de monsters vaak individuen waren die niet konden overleven. Kruisingen tussen mens en dier werden als gevaarlijk voorgesteld. De sensitiviteit van de kunst kan gebruikt worden om nieuwe ontwikkelingen meer aanvaardbaar te maken.

Brands denkt aan de angst voor gentechnologie.
Fresco beaamt dat het daarbij om een reële angst gaat, die we niet moeten ontkennen, maar dat die vaak gebaseerd is op misvattingen. Wij zijn het product daarvan.

Brands vraagt of de wetenschap slecht op onze angsten anticipeert.
Fresco zegt dat men soms geen antwoord heeft op vragen waarmee mensen worstelen. Angsten kunnen groter worden als mensen plaatjes op Google zien van mismaakte schepsels. Kunstenaars kunnen beter omgaan met ambivalenties.

Ik zie Brands nadenken. Hij vraagt haar een duidelijk voorbeeld te geven van de manier waarop kunst de wetenschap kan ondersteunen.
Fresco begint over directe en indirecte vormen. Direct is een installatie van Joep van Lieshout over de voedselkringloop. Door de tastbaarheid ervan komen wetenschap en kunst elkaar dichterbij. Koen van Mechelen maakte een kosmopolitische kip die alle genetische eigenschappen uit het verleden in zich heeft en daarmee iets zegt over diversiteit en ruimte biedt om genetische vermenging positief op te vatten.
Een indirecte vorm is een kerk in Venetië die gebouwd werd als dank voor het uitbannen van de pestepidemie. De kerk maakt ons duidelijk hoe ver we in onze ontwikkeling gekomen zijn. Fresco vindt het belangrijker vanuit de ooghoeken te kijken dan te streven naar excellentie. Men ziet dan inspirerende mogelijkheden. Wetenschappers die geen oogkleppen op hebben blinken daarin eerder uit.

Brands spreekt Fresco aan als bestuursvoorzitter van de universiteit. Wat kunnen we in tien jaar meemaken waarvan we schrikken en hoe kunnen we daarop anticiperen?
Fresco noemt voedsel gekoppeld aan de individuele genetische eigenschappen. Dat gaat via de smartphone, die zegt of een bepaalde hamburger wel of niet geschikt is voor de persoon. Op het gebied van informatieverwerking is zoiets al geaccepteerd. De technologie heeft nog wel wat privacykwesties op te lossen. Het lijkt eng, maar men moet een manier om de stap naar individualisering van het voedsel begrijpelijk en wenselijk te maken.

De middeleeuwse hersenen van Brands zien spookbeelden voor zich.
Fresco staat daarom een permanente dialoog voor over wat de wetenschap mag en de samenleving wil.

Brands vraagt haar tenslotte welke vraag ze graag uitgezocht ziet.
Dat heeft te maken met de bijdragen van bacteriën voor de gezondheid en de bruikbaarheid om zonlicht meteen, zonder planten, in te zetten als voedselbron.
Brands vindt het een fantastische oplossing.
  
Hier mijn verslag van een gesprek van Paul Rosenmöller met Louise Fresco over haar vorige boek Hamburgers in het paradijs met als ondertitel Voedsel in tijden van schaarste en overvloed. Dat was in ieder geval begrijpelijker. Ik stel me voor dat Fresco zich dagelijks heeft afgevraagd hoe biotechnologische veranderingen in de voedselproductie en –consumptie aanvaardbaar gemaakt kunnen worden. Ze zag een verband met de kunst. En kwam tot haar nieuwe boek.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten