Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 12 november 2014

Recensie: Het gras wordt groener (2000), Thich Nhat Hanh



Bewuste aandacht als sleutel voor een gelukkig leven

De berichtgeving over de Wake Up beweging, een boeddhistische jongerenorganisatie, die ook in Nederland is neergezeten, brengt de Vietnamees monnik Thich Nhat Hanh (1926) in beeld, die vocht voor vrede tijdens de Vietnam oorlog zonder zich bij een van de strijdende partijen aan te sluiten. Sinds die tijd leeft hij in Frankrijk waar hij samen met een zuster in 1982 het boeddhistische meditatiecentrum en klooster Plum Village stichtte dat tot vandaag een belangrijke inspiratiebron, dus ook voor jongeren, is.

Thich Nhat Hanh is een voorstander van het toepassen van het boeddhistische gedachtegoed in het dagelijks leven. De ondertitel van Het gras wordt groener luidt dan ook Meditatie in aktie. In het Voorwoord zegt vertaalster Judith Bossert dat meditatie inhoudt dat men datgene wat men doet, zo aandachtig mogelijk doet. ‘Aandachtig zijn kun je op ieder moment op iedere plek bij iedere handeling.

Thich Nhat Hanh noemt onder andere de afwas, het eten van een mandarijn of het schoonmaken van het huis als voorbeelden waarbij bewuste aandacht gepraktiseerd kan worden. Wat de laatste activiteit betreft doe ik dat altijd zo gedachteloos mogelijk. Terwijl ikzelf wekelijks de routine handelingen verricht die de woning enigszins leefbaar moeten houden, denk ik aan andere dingen en daardoor gaat de tijd snel voorbij. Thich Nhat Hanh pleit er juist voor om de handelingen bewust te doen, waardoor de activiteit niet meer vervelend is. Bewuste aandacht is zowel middel als doel, het zaad als de vrucht. ‘Als we bewuste aandacht beoefenen om concentratie op te bouwen, is bewuste aandacht het zaad. Maar bewuste aandacht is zelf ook het bewuste leven: de aanwezigheid van bewuste aandacht betekent de aanwezigheid van leven en daarom is het ook de vrucht. Het bevrijdt ons van onachtzaamheid en verstrooid zijn; het stelt ons in staat iedere minuut van het leven volledig te beleven.

Thich Nhat Hanh stelt voor een vrije dag in de week te nemen waarop men zich oefent in bewuste aandacht. Op die dag doet men de activiteiten langzamer dan normaal. Men geniet van een kop thee, die men langzaam naar de mond brengt en duidelijk smaakt. Dit is nog wel wat anders dan de multi tasking die tegenwoordig zo gepropageerd wordt. Door wie vraagt men zich af. Ook wijt hij een hoofdstukje aan oefeningen om stil te staan bij de eigen tijdelijkheid, de verzoening met mensen die je tegenstaan of zelfs bij oorlogsvoerende landen. ‘Begrijp dat de twee partijen in een conflict niet werkelijk tegenover elkaar staan, maar dat zij twee aspecten zijn van dezelfde werkelijkheid. Zie in dat het meest wezenlijke het leven is en dat elkaar doden of onderdrukken niets oplost. 
Het is belangrijk bij het oefenen om de eigen gevoelens en gedachten te erkennen en ze niet kwijt te willen raken. Door het louter gadeslaan ervaren we eenheid en valt het onderscheid tussen subject en object weg. Bewuste aandacht is de sleutel voor een gelukkig leven.

De theorie van het boeddhisme is nogal ingewikkeld, zoals blijkt uit de soetra’s die achterin het boekje beschreven staan, maar er zijn ook verhalen. Thich Nhat Hanh illustreert zijn denken aan de hand van een verhaal van Tolstoj, waarin een koning antwoord wil op drie vragen: Wat is voor ieder ding dan men doet het meest geschikte moment, wie zijn de belangrijkste mensen om mee samen te werken, wat is te allen tijde het belangrijkste om te doen. Omdat hij de antwoorden niet in zijn omgeving vindt, gaat hij naar een kluizenaar die in de bergen woont. De kluizenaar is bezig zijn tuin om te spitten en de koning neemt het over, hetgeen andere oplossingen in werking stelt. Door te doen wat voor hem ligt, ervaart de koning zijn antwoord. ‘Vergeet niet dat er maar één belangrijk ogenblik is en dat is nu. De belangrijkste persoon is altijd degene die bij je is, die vlak voor je staat, want wie weet of je in de toekomst ooit nog met iemand anders te maken krijgt.’ Aldus het commentaar van Thich Nhat Hanh.

Het gras wordt groener is een vertaling van de in 1975 uitgebrachte bestseller The miracle of mindfulness dat weer uit het Vietnamees vertaald werd. Hier meer over de Wake Up beweging in Nederland.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten