Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 22 december 2014

Wings of defeat (2007), documentaire van Linda Hoaglund en Rita Morimoto



Kamikaze piloten: slachtoffers of helden?

Rita Morimoto woont in de Verenigde Staten en had een oom die aan het einde van de Tweede Wereldoorlog kamikaze piloot was in het Japanse leger. Ze vond dit een vorm van terrorisme, maar toen ze hoorde dat haar oom vrijwilliger was,ging ze terug naar Japan om dat uit te zoeken. Haar oom, die vanwege het einde van de oorlog niet meer hoefde te vliegen, overleed twintig jaar geleden, maar twee tantes en daarnaast collega’s van haar oom leven nog wel, waardoor ze zich een beeld kan vormen van de omstandigheden waaronder de kamikaze piloten voorbereid werden en hoe ze over hun missie dachten. Vier vroegere kamikaze piloten komen uitgebreid aan het woord.

Ena Takedoko was tweeëntwintig jaar oud toen hij met zijn dodenvlucht vertrok. Hij toont Rita de formulieren met het pijnlijke bevel in een park. De publieke opinie werd gemanipuleerd. Japan zou worden omsingeld. Daardoor probeerde het China te bevrijden van het imperialisme en annexeerde het Korea. Na het verrassingsbombardement op de Amerikaanse vloot in Pearl Harbor in 1941 werd Indonesië bevrijd. Een nederlaag tegen de Amerikanen botvierde de leiding op de rekruten. Na de slag bij de Marianen verloor Japan alle vliegdekschepen. Omdat er een kloof gaapte tussen de hoeveelheid en de kwaliteit van het Amerikaanse en Japanse oorlogsmaterieel werd op 20 oktober 1944 besloten tot kamikaze acties. Vrouwen bouwden de motoren en de tanks onder de vliegtuigen. Vanwege een gebrek aan olie werd de benzine vermengd met dennenhars. De piloten waren goden, zegt tante Kimiko, ook na de val van de Filipijnen. Toen in april 1945 Japan instortte bleef het einde aan de oorlog uit. Kamikaze was niet alleen een strategie, maar de piloten dienden als voorbeeld voor de Japanners. Hoe te sterven is belangrijk in het land van de samoerai traditie. Omdat zijn motor het begaf, zwom Takedoko naar het eiland Kurosima. Op 29 juni werd hij gered door een duikboot en diende hij zich op te maken voor de beslissende slag. Op 5 augustus viel echter de atoombom op Hiroshima. Takedoko liep tussen de puinhopen en had zijn les wel geleerd. Na de oorlog belandde hij in de voedselindustrie en importeerde Amerikaanse sojabonen. Rita gaat samen met hem naar Kurosima om de oorlog te herdenken. Takedoko hoopt dat de mensheid in staat zal zijn conflicten vreedzaam op te lossen.

Ueshima Takeo heeft later thuis nooit verteld over de kwelling die de keizer hen oplegde door hen te laten instappen zonder dat ze ervaring hadden. Hij vond het heerlijk in de lucht. Hij heeft zelf nooit een kamikaze actie uitgevoerd, maar maakte foto’s van zijn collega’s. Hij kwam op 4 april 1945 terug in Tokio en zei niets tegen zijn vader over zijn opdracht. Omdat men wist dat men ging sterven, ontwikkelde men op de basis hechte vriendschappen. Hoewel leidinggevenden vertelden dat ze de piloten zouden volgen deden ze dat niet. Een uitzondering was luitenant Fujii die de dood vond op 28 mei 1945 nadat zijn vrouw zich met hun twee kinderen in een rivier had geworpen. Fujii boorde zich in een Amerikaans schip dat binnen een minuut zonk. Enkele Amerikaanse schepelingen zwommen weg. Zij zijn ook ondervraagd en kunnen zich de patriottische instelling van de kamikazepiloten voorstellen. Het had hun ook kunnen overkomen.

Nakajima Kazuo voelde zich niet gezond genoeg voor een interview, maar trots heeft de overhand om toch Rita te vertellen over zijn missie. Tijdens een schoolreisje naar een marinebasis raakte hij onder de indruk van de vliegtuigen en wilde graag piloot worden om het land te beschermen. Hij was nog in opleiding toen hij hoorde dat het zijn beurt was. Hij moest naar Okinawa en schrok zich dood. Met een poppetje in zijn zak, gemaakt door vrouwen die hen verzorgden in hun vrije tijd, stapte hij in zijn vliegtuig. Hij zag de platgebrande steden vanuit de lucht. Het regende. Tijdens een beschieting door Amerikaanse Corsairs dacht hij dat het zijn einde was, maar alleen zijn been was kapot. Na de oorlog bleef hij tot zijn vijftigste in de marine en daarna werd hij fabrieksarbeider. 

Hamazono Shigeyoshi ging net als Kazuo naar Okinawa voor een aanval op Amerikaanse transportschepen. Benzine voor de terugweg kreeg men over het algemeen niet mee, maar hij wel omdat hij een gebrekkig toestel had. Hij stelde Kazuo voor om terug te gaan. Omdat de brandstof op was, stortten ze bewusteloos neer op de berg Kaimon. Kazuo kon na de bom op Nagasaki eindelijk weer aan leven denken. Op 15 augustus kwam een einde aan de oorlog. Takeo wist zich geen raad met zijn leven. Hij voelde zich schuldig tegenover zijn gestorven collega’s. Hij ging Engels studeren en startte een bedrijfje in westerse audioapparatuur. Ook Shigeyoshi betreurde de jonge collega’s met veel talent. Hij bleef ook in de marine en zou graag nog eens de piloot van de Corsair spreken die hem, zoals hij denkt, het leven spaarde.

Wings of defeat is een rijke documentaire met veel archiefmateriaal en Japanse manga bij de verhalen over de acties van de piloten. Hier de trailer.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten