Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 4 januari 2015

Theaterrecensie: Bron-Brontë, Maatschappij Discordia, Toneelschuur, 3 januari 2015



Feminiene hartenkreet over de beperktheid van het bestaan

De drie zussen Brontë spreken tot de verbeelding. Oud werden ze geen van allen. Hun vader overleefde hen. In hun korte levens wijdden Charlotte, Emily en Anna zich aan het schrijven. De gedichten die ze onder een mannelijk pseudoniem uitbrachten deden niet veel, de romans daarna des te meer. Jane Eyre en Wuthering heights werden bestsellers, de roman van Anna zou meer aandacht gekregen hebben als Charlotte dat niet had tegengewerkt. De pastorie in het arme Noord Engelse Haworth, waar de jonge vrouwen met hun alcoholistische broer en vader woonden, werd een bedevaartsoord. Tragiek en succes gingen hand in hand. Een voorstelling over de zussen trekt dan ook zonder enig nadenken. Met gesloten ogen liep ik in een val.

Het is de wraak van de vrouwen, dacht ik na afloop. De wraak die al begon omdat ze hun gedichten niet onder eigen naam konden publiceren. De wraak van de vrouw op de man. Ik moest denken aan Geerten Meijsing die ooit een tweedelige roman schreef waarvan het eerste deel Veranderlijk en wisselvallig luidde en het tweede deel Semper femina, altijd de vrouw, hetgeen genoeg zegt over de inhoud. Hoewel Meijsing een rationeel denker is en ik toch wat meer intuïtieve eigenschappen meen te hebben, voelde ik me door de vrouwen van Discordia teruggezet in de hoek waar de klappen vallen.

Waar gaat dit over!? Ik voelde me verwant aan Jan Joris Lamers die zich ophield achter de enorme rij kleren (zie ook de foto op de site), die diende als een buffer tussen podium en verkleedruimte. Af en toe wierp hij vanaf de zijkant een bezorgde blik naar de vrouwen waarin te lezen was of het wel goed ging en of ze er beter geen eind aan konden maken.

Het begint er al mee wie de beginzin gaat zeggen. De vrouwen op het toneel aarzelen en treuzelen. Aslan, een naam die wellicht gebaseerd op een romanpersonage van de Ierse schrijver C.S.Lewis, zit ongeïnteresseerd op een stoel, mompelt wat voor zich uit en verdwijnt later achter de jurkenzee, waardoor het spel in eerste instantie moet komen van de zussen Lot en Emmy. Ergens in de verte doen ze denken aan de Brontë zussen, maar daarnaast hebben ze ook een inbreng vanuit andere invalshoeken. We bevinden ons niet in Yorkshire maar op een eiland dat vulkanisch is en tegelijk omgeven door ijs. Duidelijk is de verschillende oriëntatie van de zussen: Emmy is de romantica, Franssprekend, tekenend, gehuwd met Edgar, maar verscheurd door haar liefde voor IJsbrand, Lot is koeler, een hardnekkige wetenschapper, altijd bezig met experimenten, betreffende de zwaartekracht of het uit de dood opwekken van hun vader.

De twee verschillen meteen al van mening over de manier waarop de zusjes het pad gaan naar het ouderlijk huis. Moet het zijn: het pad af gaan of op gaan? In ieder geval zien ze daar de zusjes, huilend, overstuur nadat ze een hond geplaagd hebben. Ondanks hun verschillen, die na de pauze vergroot worden neergezet als Lot over de natuur spreekt en Emmy over haar doodswens, gaan de zussen toch op een solidaire manier met elkaar om.  

Het spel is bij vlagen hilarisch, ook door de verf die ze uit de lessenaars aan weerszijden van de speelruimte halen en waarmee ze de wonden die ze oplopen op de huid kwasten. Toch had ik het idee dat de voorstelling zelf niet helemaal uit de verf kwam. Het ontbrak aan humor. Het bleef teveel een toneelstukje met het nodige verkleden en veel drukte. Much ado about nothing, zoals een komedie van Shakespeare luidt, van wie een tekst uit Macbeth in de voorstelling werd aangehaald. Literair was er sprake van een duizendpoot, met verwijzingen naar Drie zusters van Tsjechov en de mentale luiheid die door Proust gepropageerd werd. Maar wat zou ik doorgaan over deze hartenkreet van deze vrouwen over de beperktheid van het bestaan. Die is toch ongrijpbaar vanuit mijn beperktheid als man.

Gelukkig was er wel een glaasje wijn of waterchocolade, zo zijn de vrouwen ook wel weer.

Hier iets meer informatie op de site van Discordia.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten