Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 28 mei 2015

Theaterrecensie: The end of desire, Ties Mellema, Toneelschuur, 27 mei 2015



Ondergang en revalidatie van een saxofonist pur sang

Ties Mellema was een begenadigd en zeer gezien saxofonist, die door een huis tuin en keuken ongeluk kreeg zijn rechterhand dermate blesseerde, dat hij die niet meer kon gebruiken. Door lang en geduldig oefenen kreeg hij weer grip op zijn ledemaat en daarmee op zijn instrument. De kwetsbaar makende ervaring verwerkt hij in de solovoorstelling The end of desire, ondersteund door zwart wit videoprojecties op zwarte gazen doeken van beeldend kunstenaar Michiel Voet. Deze toont onder andere verkeersstromen op de maat van zijn muziek of het voorzichtig weer lopen op bladmuziek, die het aankijken zeer de moeite waard zijn. Met vrij simpele middelen worden de zintuigen van het publiek ruimschoots aangesproken.

Het is niet zo eenvoudig om in woorden te vatten wat de precieze inhoud is van deze mengeling van beeld en geluid. Taal ontbreekt, op enkele kopjes na, die de verschillende delen aangeven, te beginnen met Me, up above the world en eindigend met Now my charms are all o’erthrown. Of het moet de taal zijn van de muziek, die uit een beurtelings schelle, weemoedige, opstandige of knorrende saxofoon wordt gehaald. Zoals dat in beeldende en uitvoerende kunsten gaat, brengt Mellema een gevoel over, in dit muzikale verhaal een sterk gevoel van beklemming. Zijn herwonnen vaardigheid wordt overschaduwd door hetgeen hem is overkomen: My long way down.

Mellema ligt om te beginnen op een matras voor de doeken waarop de videoprojecties getoond worden en keert daar na de verschillende muzikale fragmenten steeds weer naar terug. Het lijkt daarmee of hij steeds weer moet uitrusten van zijn spel. Elk fragment bestaat uit een solo op een van de saxofoons die verspreid op het podium liggen, omgeven door schoenen of op een bedje van schoenen, die doen denken aan een activiteit die stil ligt. Mellema speelt op blote voeten, hetgeen ook handig is om de voetcomputer te bedienen waarmee hij effecten en herhalingen van zijn spel in werking stelt. Andere geluiden, zoals de eenzaam tikkende waterdruppels, vogels op de achtergrond en het harde vuurwerk dat losbarst, versterken het effect van de saxofoons. Als Mellema weer eens op het matras rust, begint hij ook nog te fluiten.

Centraal staat de hand die het niet doet (zie foto van Michiel Voet). Vanaf zijn matras brengt hij de lamme hand voorzichtig met zijn goede hand op een hoofdkussen dat hij op zijn knieën heeft gelegd. Het instrument dat in zijn nabijheid ligt, schuift hij veelbetekenend weg. In de projecties is Mellema ook vaak met een hand voor zijn oor te zien. Zijn gezicht komt hij ook regelmatig in beeld, verborgen achter een door hem zelf opgehouden ernstige portretfoto, die wijst op het ongeluk dat hem ten deel gevallen is.

De voorstelling beweegt zich van akelige droombeelden van claustrofobische tunnels en eindeloze bruggen naar het dramatische hoogtepunt door het slijpen van een speerpunt, die later rood gedrenkt is. Daarna volgt een close up van de zwaar bloedende rechterhand op alle drie doeken tegelijk. De laatste diepe blik van Mellema met achter hem een projectie van met bloed bespatte bladmuziek is veelzeggend. Zonder woorden geeft hij de toeschouwer, tegelijk met een hoogstpersoonlijke ode aan de kracht van de muziek, zoals de ondertitel van zijn programma luidt, een ontroerend beeld van de fragiele staat waarin we leven. 

De composities in The end of desire zijn van Ian Wilson en de regie is van Jos van Kan.   

Hier de teaser.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten