Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 17 augustus 2015

Project X: (6) Het beloofde land (2000), documentaire van John Appel




Aardige dode, direct uit het oerwoud

John Appel kwam op zijn onderwerp na berichten in Duitse kranten over mannen die vier of vijf jaar lang dood voor de televisie of naast de kerkboom zaten. Wat zijn dat voor mensen die niet gemist worden? Hij peilt - in het kader van het zesde gebod dat zegt dat men niet zal doden - de reacties van galerijgenoten van de 64 jarige Delftenaar Peter Patai, die een maand lang dood in zijn woning op nummer 49 lag. Wie was die gitzwarte gedrongen man die bij de PTT werkte, altijd een petje op had en nauwelijks buiten zijn huis kwam? Wie is voor zijn dood verantwoordelijk? Hij filmt de vensterbank met kranten voor een eerste blik. Een schaalmodel van een Papoea boot wordt gevolgd door beelden van een boottocht van Papoea’s. Aan de hand van een compositietekening ontstaan langzaamaan een gezicht.

De buurvrouw van nummer 51 kende hem goed. Ze praatte wel eens met hem en zag dat hij zijn ramen zeemde zonder water, misschien omdat men in zijn land van herkomst ook geen water had. In de tijd dat haar man nog leefde dronk hij wel eens een borreltje bij hen en vertelde dan over zijn vakantie naar Hawaii. Hij nam altijd iets voor haar mee. Ze zag hem wel eens zitten in    het licht van een lamp of van kaarsen. Na drie jaar nam hij een kerstboom die hij nooit meer weghaalde. Hij bewaarde zijn oude koffers voor de terugreis ooit naar het onafhankelijke West Papoea in Nieuw Guinea. Ze had onlangs per abuis post van hem opengemaakt en zag dat zijn brievenbus vol zat toen ze het poststuk daarin terug deed. Ze maakte daar echter geen werk van en voelde zich daar schuldig over toen ze het bericht van zijn dood in de krant las. Ze vindt het heel verdrietig dat ze geen afscheid van hem kon nemen.

De mevrouw van 53 zegt dat niemand een sleutel van hem had en dat dan ook niemand schuldig is. Ze weet dat Patai lekker kookte, want het rook heerlijk als ze zijn woning passeerde. De mevrouw van 43 weet dat Patai een maagbloeding had gehad en noemt hem een zielenpoot. Hij deed zijn deur nooit verder open dan een kiertje. Hij draaide onder andere muziek van de Beatles. Als ze op weg was naar de lift kon ze dat heel goed horen.

Bij de PTT zoekt men voor Appel een foto van Patai, die al zo’n vijf jaar uit dienst is. Een collega zegt dat ze altijd op hetzelfde moment in de kantine aten en dat Patai het liefst alleen zat, biskwietjes etend en nooit brood. Een andere collega draait Greatest hits from Hawaii die hij van Patai kreeg. Hij zegt dat Patai voor die vakanties leefde, al is hij nooit precies aan de weet gekomen wat hem daar nou aantrok. Intrigerend is een schilderij in zijn huis van een naakte blonde vrouw op het strand in Hawaii. De collega beleefde veel genoegen aan een feestavond met Patai, waarop Imca Marina optrad. Patai, die ooit voor het KNMI werkte, deed tegen zijn gewoonte in zelfs mee met de polonaise. Een derde collega zoekt een foto van Patai bij de negatieven, maar kan die niet vinden. Hij heeft wel een ansicht met Groeten uit De Bilt en noemt Patai een hele aardige man die zo’n beetje direct uit het oerwoud werd overgeplaatst en zelfs zijn precieze leeftijd niet kende.                 

Appel gaat naar het KNMI waar men in het archief duikt en wel informatie over zijn opleidingen en zijn diensttijd van 1966 tot 1969 opduikelt, maar geen foto. De zoon van de ex-president van West Nieuw Guinea zegt dat Patai zijn vader hoog had zitten en zijn ideaal van onafhankelijkheid opgaf na diens dood. De zoon herinnert zich de demonstraties voor een vrij Papoea in Den Haag waaraan Patai deelnam en wijst hem zelfs aan op een filmbeeld achter een spandoek.

Marina Meijer en Paul de Ruijter namen het documentairegebod van John Appel op de korrel door zijn stelling om niet te romantiseren te ridiculiseren met Voor altijd (2015) waarin ze    opnamen tonen van trouwfoto’s en verhalen op de achtergrond laten horen van de liefde die nooit verloren gaat. Trek alle clichés maar uit de kast, roept een fotograaf naar weer zo’n schaapachtig stelletje.   

Geen opmerkingen:

Een reactie posten