Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 13 juni 2016

Fleur de Weerd over Het land dat maar niet wil lukken, VPRO Boeken, 12 juni 2016


Doorbreking van zwart wit denken over het conflict in Oekraïne

De laatste aflevering van het bewogen seizoen 2015-2016 van VPRO Boeken gaat over de uitreiking van de Bob den Uyl prijs aan Fleur de Weerd voor haar boek Het land dat maar niet wil lukken met als ondertitel Een reis door het grillige Oekraïne. Juryvoorzitter Clairy Polak is aanwezig om te vertellen over de totstandkoming van de toekenning van de prijs voor het beste literaire reisboek van 2015 aan Fleur de Weerd.

Polak vertelt dat de jury zo’n vijftig boeken gelezen heeft en dat de kwaliteit hoog was. De vele jonge schrijvers, waaronder de nodige correspondenten, gaven een frisse blik op de wereld. Er waren veel boeken over Oekraïne, dat een spiegel van deze tijd is. In de jury was niet veel discussie over de literaire kwaliteit van de boeken. De shortlist kwam gemakkelijk tot stand. Polak leest voor uit juryrapport, waarin Het land dat maar niet wil lukken getypeerd wordt als een onbevangen en gelaagd verslag over een land in problemen, waarvan de oplossing nog ver weg is. De historische context die De Weerd biedt, geeft een andere blik op onze veronderstelling wat goed en fout is.
Polak voegt daar aan toe dat het referendum geslaagder was geweest als we
dit boek eerst hadden gelezen. Ze denkt dat Europa zich veel problemen op de hals haalt als het Oekraïne binnenhaalt, maar met een samenwerkingsverdrag is men daar beter af dan zonder.

Jeroen van Kan begint tegen De Weerd meteen over het complexe land dat Oekraïne is.
De Weerd bevestigt dat ze dat niet in vijfentwintig minuten kan uitleggen. Ze kwam er in 2012 voor het eerst en werd zich bewust van de framing rond de Oranje revolutie. Na het uitbreken van het conflict met Rusland zoomde ze in op de problemen door veel gesprekken met burgers te voeren. Die maakten het conflict steeds complexer. Ze merkte dat ze het beste zo onbevangen mogelijk kon zijn en haar eigen ideeën loslaten.

Van Kan vraagt haar waarom ze voor Oekraïne had gekozen.
Dat was nogal toevallig. Ze werkte na haar opleiding als journalist freelance voor Trouw en wilde graag als correspondent naar Oost-Europa, maar Rusland was niet gemakkelijk toegankelijk. Het EK voetbal in 2012 in Oekraïne vormde een mooie springplank voor haar, al kwam ze binnen met een cultuurschok. Het was koud en het sneeuwde. Het vliegtuig gleed door op de landingsbaan in Kiev en het gastgezin was niet voorbereid op haar komst. De moeder en haar dochter van 37 jaar keken vreemd aan tegen de jonge vrouw die in moonboots tegenover haar stond. Vrouwen daar kleden zich heel vrouwelijk. De emancipatie verloopt daar heel anders dan bij ons, omdat de gelijkstelling tussen man en vrouw in de Sovjet Unie werd opgelegd en ze na het communisme het liefst weer jurkjes droegen en achter het aanrecht gingen staan.

Van Kan haalt een anekdote aan over een hond van een vriendin die tijdens een wandeling in een park dorst had.
Ze vroegen aan een verkoopster van koffie of ze een bekertje mochten om water in te doen, maar dat kon niet. De verkoopster was nogal star in haar denken en kon de regels niet loslaten. Ook de jeugd heeft nog last van de Sovjet conditionering. Een studente uit Charkov die in de V.S. ging studeren durfde daar haar mond niet open te doen als naar haar mening werd gevraagd. Een aanhanger van het communisme laat T-shirt met revolutionaire slogans in de V.S. ontwerpen en begrijpt de tegenstrijd daarvan niet. Oudere vrouwen in Charkov verzetten zich tegen de sloop van een standbeeld van Lenin die toch hun grote held was. Men vereert de kozakken terwijl die helemaal niet zo goed waren. De Weerd spreekt van vluchtgedrag. De ouderen zoeken houvast bij het verleden, de jongeren willen, net als in de jaren negentig, weer weg. De titel van haar boek slaat op het gevoel van machteloosheid dat er heerst en is niet zozeer een waardeoordeel over Oekraïne. Zelf heeft ze een levenslange band met Oekraïne gekregen. Het is een haat liefde verhouding, maar de contacten waren open en warm.  

Hier de site van Fleur de Weerd, hier mijn verslag van Wim Brands met Michel Krielaars, die vorig jaar met Het brilletje van Tsjechov de Bob den Uylprijs won.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten