Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 18 augustus 2016

Symmetry unravelled (2015), documentaire van Juliette Stevens


Over het belang van het samengaan van kunst en natuurwetenschap

In de documentaire Symmetry unravelled richt Juliette Stevens zich op een project dat een  kruisbestuiving tussen kunst en wetenschap tot stand wil brengen door middel van een operafilm over het zoeken naar een ontbrekend natuurkundig deeltje. De film, Symmetry geheten, is gemaakt door Ruben van Leer en speelt zich af in het onderzoekscentrum Cern, waar men vorig jaar het Higgs deeltje vond. Fysicus Robbert Dijkgraaf vindt het belangrijk dat ontdekkingen in de natuurwetenschap een plaats krijgen in de maatschappij, want alleen dan betekenen ze iets voor de mensen. Kunst is hiervoor zeer geschikt omdat kunstenaars net als wetenschappers nieuwsgierig zijn en een eigenzinnige kijk op de wereld hebben. Beiden willen de wereld en hun plaats daarin begrijpen.

Danseres Celine Made is wat sceptisch bij aankomst in het laboratorium van Cern, dat volgens de sympathieke langharige natuurkundige John Ellis het grootste onderzoekscentrum in de wereld is. Hij is geïnteresseerd in de samenwerking met kunstenaars omdat zij dezelfde vragen stellen als hij, alleen vanuit een ander perspectief. Spontane impulsen en zakelijke analyses moeten volgens hem hand in hand gaan.

Van Leer legt uit hoe hij de operafilm heeft bedacht en gemaakt. Daarin ziet we een wetenschapper, gespeeld door de danser Lukas Timulak, die druk aan het werk is op zijn bureau en door de gangen van het centrum fietst en vervolgens naar een andere wereld wordt vervoerd door de verleidelijke stem van sopraan Claron McFadden. De wetenschapper vindt zich letterlijk terug in een kosmische ruimte, waarvoor op een zoutvlakte in Bolivia is gefilmd. Daarnaast heeft Van Leer digitale technieken gebruikt om de uiteenzetting in deeltjes te kunnen weergeven. Als Cern de kathedraal is waar het voor gehouden wordt, zegt hij, dan heeft hij daar een koor in gezet dat een stem geeft aan nauwelijks uit te drukken waarnemingen.

Dijkgraaf zegt dat het centrum vanaf de buitenkant erg technisch oogt, maar dat het project om  schoonheid gaat en dat die in de film uitgebeeld wordt. Wat hij zich alleen in zijn hoofd kan voorstellen, kan een kunstenaar uitbeelden. De snelle toename van onze kennis moet een uitdrukking krijgen op andere vlakken, zodat de ontdekkingen van de wetenschapper in perspectief geplaatst worden. In de tijd van Einstein liet Salvador Dali met zijn surrealistische werken de betrekkelijkheid van ruimte en tijd zien. Sinds kort weten we weer meer over onze positie in het heelal. Het is goed dat de kunst de nieuwe ontdekkingen blijft weergeven, zodat de maatschappij daar weet van heeft.   

Tenslotte zien we Symmetry in zijn geheel, een multimediale opera film van een half uur waarin de prachtige zang van McFadden de wetenschapper verleidt en hem wegvoert van zijn werkruimte naar een plaats die zich buiten tijd en ruimte lijkt bevindt. Daar gaan een blanke man en een zwarte vrouw op zoek zijn naar elkaar. Ze vinden elkaar tenslotte in een eicel, waarbij liefde de verbindende schakel vormt.

Na het zien van deze fraaie film en de voorafgaande documentaire van Stevens bedacht ik dat de weergave van deze ideeën ook in de literatuur geschiedt, bijvoorbeeld in de roman De blauwe gitaar van John Banville, die ook vervoert.

Hier de trailer op vimeo met in het begin John Ellis, hier mijn bespreking van De blauwe gitaar.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten