Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 24 augustus 2016

Vandaag kopen we een vliegtuig (2015), documentaire van Robert Oey


Kronkelige wegen rond de vervanging van een bommenwerper

Robert Oey volgt de jarenlange voorbereidingen die leidden tot de koop van de JSF, het jachtvliegtuig dat de F-16 gaat vervangen. Door de jaren heen waren er vele discussies over de noodzaak van een nieuwe bommenwerper, zoals zo’n vliegtuig beter genoemd kan worden. Tegelijk kwam het besluit steeds naderbij. Dat werd naast het gelobby van de wapenindustrie mogelijk gemaakt door een compromis binnen de Partij van de Arbeid in 2002. Vanwege de steeds duurdere prijs werd de laatste jaren besloten minder toestellen af te nemen dan de geplande 37.

Twintig jaar heeft het geduurd tot men besloot de Joint Strike Fighter 35 Lightning Z, zoals de JSF voluit heet, te kopen. Het was het grootste en duurste internationale project dat Defensie ooit bij de hand had. Het begon allemaal met een plan uit 1995 van de Amerikaanse generaal Bogdan, die aan de voet stond van het project. Hij kwam zelfs een keer naar Nederland om zijn vrienden van de luchtmacht een medaille te geven voor hun trouwe samenwerking. Men was al eerder rijp gemaakt voor het idee tijdens  een etentje in de Amerikaanse ambassade. De generaal majoor van het ministerie van Defensie had wel oren naar het plan als noodzakelijke vervanging van de F-16 die een groot succes was geweest, te meer omdat de Duitsers afzagen van samenwerking.   

Oey vraagt zich daarna af of men toch niet een kat in de zak gekocht heeft. In de jaren na de val van de muur en de ineenstorting van het communisme leken vijanden ver weg. Het was de tijd van de vredesmissies en daar had men, zoals Pvda kamerlid Elske ter Veld stelde, geen dure bommenwerpers voor nodig. Er kwamen de bezuinigingen aan die ook aan Defensie niet voorbij gingen en daarnaast ging Fokker failliet dat tijdens de bouw van de F-16 belangrijke opdrachten had gekregen.

De hoogtijdagen van het militair industrieel complex waren achter de rug. Daarom ontwerpen de Amerikanen ook een wat goedkoper jachtvliegtuig en besteedden de bouw uit aan Lockheed Martin. Nederland, die de F 16 had ingezet in de oorlog in Joegoslavië en dat ook een belangrijke rol speelde bij de naleving van de Dayton akkoorden, ontdekte dat vliegtuigen een belangrijk instrument waren in de buitenlandse politiek. Daarom werd de daartoe opgerichte divisie van Fokker nieuw leven ingeblazen. Luchtvaartdeskundige Edward Foncken legt uit dat de investeringskosten lager blijven als men eerder aan het project deel neemt. 

Oey stelt de vraag hoe men vergelijkt welk vliegtuig het beste is. In die dagen was er namelijk ook sprake van een Europees project, waarvoor minister Brinkhorst warm liep. Een medewerker van Dassault zegt dat het nauwelijks mogelijk is de prijskaartjes met elkaar te vergelijken omdat daarbij heel veel variabelen daarbij een rol spelen.
In 2002 wilde het kabinet Kok tot de keuze van de JSF besluiten, maar dat werd afgezwakt door de PvdA, die niet verder wilde gaan dan meedoen met de ontwikkeling ervan. In 2013 werd het besluit tenslotte wel genomen, onder andere op grond van het veranderde internationale politieke toneel na de opkomst van IS en de ramp met de MH 17. Volgens PvdA voorzitter Ruud Koole speelden binnenlandse politieke redenen daarbij ook een belangrijke rol.   

De documentaire van Oey is nogal rommelig gemaakt en springt van de hak op de tak in de tijd. Wel weer mooi zijn de koppen van de politici die bij de keuze van de JSF betrokken waren. Vooral het belegen hoofd van Frans Timmermans is een wonderlijk gezicht. Naast de archiefbeelden worden betrokkenen, zoals de toenmalige staatssecretaris Jack de Vries, geïnterviewd in een lege ruimte, althans voor een kale achtergrond met een hol geluid, dat meer gewicht aan hun uitspraken geeft.

Inmiddels zijn de eerste proefvluchten boven Nederland gemaakt en kreeg het publiek de kans het toestel van dichtbij te bewonderen. Wat daarbij opvalt is dat men totaal geen idee heeft van de verwoesting die dit oorlogsmaterieel kan aanrichten. Men is slechts geïmponeerd door de techniek, net zoals dat gaat met een nieuwe auto en men vergeet het doel daarvoor dit soort wapens gemaakt zijn. 

Hier de trailer, die begint met een statement van Jack de Vries, hier meer informatie over het programma en de maker ervan op de site van Zeppers.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten