Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 24 oktober 2016

Jonathan Safran Foer over Hier ben ik, VPRO Boeken, 23 oktober 2016


Het leven is het maken van keuzes

Elf jaar na Extreem luid en ongelooflijk dichtbij (2005) komt Jonathan Safran Foer (1977) met Hier ben ik, dat handelt over het stel Jacob en Julia in Washington D.C. dat in een relatiecrisis terecht komt terwijl in het Midden Oosten na een aardbeving een conflict ontstaat waarop de regering mensen oproept de staat te komen helpen. Hier ben ik is vooral een roman over het omgaan met conflicten en het maken van keuzes.

Jeroen van Kan vraagt of Jacob iets kwijt moet raken of iets los moet laten.
Foer zegt dat verhalen altijd een antwoord zijn op een probleem en dat rusteloosheid die dat met zich meebrengt drama en empathie teweegbrengt. Iedereen heeft zijn eigen angsten. Jacob vreest zijn gezin te verliezen en zijn land, maar vooral het beeld dat hij van zichzelf heeft. Loslaten is niet zijn grootste kwaliteit. Pas als hij zijn doodzieke hond moet laten sterven, beseft hij dat hij meer moet loslaten meer dan de gebeurtenissen van de zes weken waarin de roman zich afspeelt, veertig jaar van zijn leven zelfs. Foer zelf weet eigenlijk niet of hij daar klaar voor is. Hij vergelijkt de situatie van Jacob met die van Abraham die door God gevraagd wordt zijn zoon Izaak te offeren. Abraham komt in gewetensnood omdat hij niet alleen God maar ook zijn zoon verantwoording schuldig is. Bij Jacob gaat het om paradoxen die hij in zijn leven ervaart tussen zijn gezin en zijn geliefde, tussen zijn joods zijn en zijn Amerikaan zijn en tenslotte tussen zijn ouder zijn en vakman zijn. De identiteit is een constructie die op de proef wordt gesteld als een mens gedwongen wordt moeilijke keuzes te maken. Pas dan wordt zichtbaar wie men werkelijk is. Jacob zegt aanvankelijk tegen een Israëlische neef die op bezoek komt, dat hij tenminste in existentiële omstandigheden leeft, waarop de neef zegt dat Jacobs probleem is dat hij geen probleem heeft. Volgens Foer worden steeds meer mensen op het ogenblik voor existentiële uitdagingen gesteld.

Van Kan vraagt waar de huwelijkscrisis tussen Jacob en Julia mee te maken heeft.
Volgens Foer is het zowel een mysterie als een tragedie. Het vuur was er al langer uit als Julia de sms berichten van Jacob met zijn geliefde leest. De twee hebben te weinig affectie met elkaar. Er was teveel nabijheid, die de intimiteit en de seksualiteit smoorde. Julia hertrouwt en Jacob komt op haar bruiloft hetgeen een pijnlijke scène was om te schrijven.

Van Kan gaat verder over de relatie van Jacob met zijn eigen vader.
Foer zegt dat de twee nooit met elkaar in gesprek gingen. Jacob verdringt het verleden door er een grap over te maken. Daardoor leven er ook veel taboes in zijn gezin, zoals over de holocaust waarover nooit gesproken wordt. De vader van Jacob is de personificatie ervan. In de Verenigde Staten is hij een alomtegenwoordige afwezigheid.

Van Kan begint over de dierenarts die een belangrijke rol in het boek vervult, omdat hij Jacob aanzet tot reflectie op zijn leven.
Foer zegt dat Jacob eigenlijk niets weet over de hond en zijn eigen vader. Met de dood van de laatste sterft een belangrijk element van de joodse identiteit uit. Ook Julia en Jacob gaven elkaar geen kans om de relatie te herstellen. Nadat Julia de pornografisch getinte sms-jes van Jacob aan zijn geliefde gelezen heeft, volgt er al snel een scheiding. Julia woont in een hotel en Jacob wil naar Israël maar hoopt dat Julia hem tegenhoudt. Zij is echter zijn gepraat beu. De kracht van woorden speelt een belangrijke rol in het boek. Jacob is nooit vreemd gegaan, alleen met woorden, maar voor Julia is de grens bereikt. Ze had liever een man gehad met daadkracht dan iemand die alleen verbaal ingesteld is. Of Jacob tenslotte de muur weet te slechten moet de lezer zelf beoordelen.



  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten