Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 22 november 2016

Morten Strøksnes over Haaienkoorts, VPRO Boeken, 20 november 2016


Jacht naar Groenlandse haai met boodschap via de achterdeur.

De Noorse schrijver Morten Strøksnes (Kirkenes, 1965) schreef Haaienkoorts dat als ondertitel heeft: De kunst van het vangen van een grote haai in een rubberbootje op de Noorse Zee. Daarmee lijkt alles gezegd, maar dat is niet zo. Haaienkoorts is een allegorische roman over onze vernietigende relatie met de natuur.

Jeroen van Kan vat de inhoud van het boek kort samen. Het gaat over een zoektocht in het noorden van Noorwegen met een vriend, Hugo Aasjord, naar de Groenlandse haai, een kolossaal beest dat op grote diepte leeft en wel vijfhonderd jaar oud kan worden. Of gaat het om iets anders?
Strøksnes antwoordt dat de zoektocht een metafoor is voor onze verhouding met de natuur. De twee vrienden doen vier seizoenen lang hun best om de haai te vangen, maar dat wordt steeds minder belangrijk. In de jacht van de mens zijn positieve maar ook negatieve kanten te onderscheiden. De jacht op de Groenlandse haai is destructief, al staat het dier niet op de rode lijst van bedreigde diersoorten. Toch is de roman een waarschuwing tegen de vernietiging van het zeeleven. Water is het belangrijkste element op onze planeet. We komen eruit voort en zijn er afhankelijk van. Strøksnes vindt het beangstigend dat de chemische samenstelling van het water verandert. Door het toenemen van de zuurgraad sterven soorten uit en blijven alleen kwallen en algen over.

Van Kan laat foto’s zien van de jacht die Morten en Hugo ondernamen.
Strøksnes vertelt erbij dat ze afkoersten op de Lofoten Muur, een bergketen in het noorden van Noorwegen. Hugo komt uit een familie van vissers die bezig is met innovatie van de bedrijfstak. De Groenlandse haai is bijna blind door een aandoening, veroorzaakt door een parasiet. Omdat hij goed kan ruiken, blijft hij in leven. Veel is onbekend over het leven van deze haai op de bodem van de zee. Sommige soorten sterven af nog voor we ze in kaart hebben gebracht. Net als het regenwoud, vormt de oceaan een vindplaats voor grondstoffen voor medicijnen.

Van Kan begint over Hugo.
Strøksnes vertelt dat hij in een woest gebied woont, op het eiland Skrova, en dat hij veel ervaring heeft met de zee. Hij hoorde als kind enge verhalen van familie over de Groenlandse haai, waardoor het dier een obsessie voor hem werd. Hij is inmiddels zestig jaar oud. Strøksnes wilde een boek schrijven over dit onderwerp en Hugo was een ideale reisgenoot omdat hij veel verhalen kent. Ze waren eerder samen op zee. Strøksnes vindt het veldwerk in een zodiac boeiend.

Van Kan vraagt waarom de vraag naar de Groenlandse haai lang in het boek wordt uitgesteld.
Strøksnes vertelt dat hij aangestoken werd door de obsessie van Hugo, maar dat het geen macho onderneming was. Ze vroegen zich af waar ze mee bezig waren. De lezer kan een eigen invulling aan de roman geven, maar Strøksnes zou blij zijn als zijn gevoel gedeeld wordt over zijn twijfel aan onze leefwijze. Waarschuwen tegen de verkwisting helpt niet. Dan ziet men de ander als een vertegenwoordiger van een betere soort en sluit men zich van hem af. Door hen voor te stellen als ellendige jagers hoopt hij op meer betrokkenheid. De boodschap komt door de achterdeur binnen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten