Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 7 januari 2017

Theaterrecensie: La musica 2, Theater Utrecht, Toneelschuur, 6 januari 2017


Weergaloos spel rond onbereikbaar evenwicht in de liefde

La musica 2 is een update van La musica uit 1965. Dramaturg Joris van der Meer vertelt in zijn Inleiding dat Marguerite Duras het in 1985 nodig vond om een nieuwe versie te schrijven omdat de tijden veranderd waren, waaronder ook de positie van de vrouw. Daartoe stripte ze het oorspronkelijke scenario en voegde een tweede deel toe. La Musica Deuxième werd door regisseur Thibaud Delpeut voorzien van muziek, voor de gelegenheid gecomponeerd door Wilbert Bussink en uitgevoerd door het Utrechtse Rosa Ensemble. Het is bijzonder dat de vier musici in een geluidsdichte cabine spelen, die afstand creëert van de spelers.

De tekst past uitstekend in het repertoire van Delpeut, die ooit als regisseur in de Toneelschuur begon. Van der Meer vertelt dat hij zeer geïnteresseerd is in de werking van de menselijke geest, beslissingen die mensen maken en relaties die men aangaat. In eerdere voorstellingen zoals Al mijn zonen (2015) van Arthur Miller, 4.48 Psychosis en Crave (2015) van Sarah Kane bracht hij dat al scherp naar voren. Opnieuw wordt gespeeld in een ruimte met loodgrijze wanden en zonder aankleding die de toeschouwer regelrecht naar de kern voert, in dit geval de ontmoeting van een architect en een vertaalster die ooit zielsveel van elkaar hielden maar wanhopig uit elkaar gingen. Muziek is voor Delpeut een wezenlijk onderdeel van de voorstelling. Ook in Crave werd die door Bussink gecomponeerd en door het Rosa Ensemble uitgevoerd.

De manier waarop Peter Blok en Ariane Schluter (zie foto van Jeroen Hofman) gestalte geven aan de rollen van Michel Nollet en Anne Marie Roche is weergaloos. De twee door de wol geverfde acteurs weten precies de juiste toon te raken en wel van een echtpaar dat in de lobby van Hotel de France, waar ze in de begindagen van hun relatie woonden, terugkijkt op hun huwelijk. Elk woord, elk gebaar valt op de juiste plaats. De chaos in hun hoofden wordt afgewisseld door momenten van tederheid en stilte, die echter nooit lang duren, achtervolgd als ze worden door het gezamenlijke pijnlijke verleden.

Het eerste deel begint met een telefoontje dat Michel krijgt van zijn geliefde. Hij stelt haar eerst nog gerust, in het tweede deel, dat volgens dezelfde lijnen verloopt, is hij heel wat minder vriendelijk. Hij komt straks weer thuis komt, maar ze moet hem nu niet aan zijn hoofd zeuren. Michel heeft alle tijd nodig om tot enige klaarheid te komen, niet zozeer over de opgeslagen meubelen, meer over hetgeen hij met Anne Marie heeft beleefd. Datzelfde geldt voor haar, al houdt ze aanvankelijk haar schoudertas nog angstvallig tegen zich aan. Haar uitspraak dat hun afscheid definitiever zou zijn dan de dood, stuit op verzet van Michel.

La musica 2 is een boeiende tekst die mooi omgezet wordt in handelingen waarbij de spelers elkaar aan het elastiek houden. Herinnering en vergeten spelen in de relatie een essentiële rol. De blik van Anne Marie die volgens Michel in het eerste deel vijandiger is, drukt in het tweede deel weer wreedheid en tederheid uit. Liefde zou niet eens zozeer om gevoelens gaan, zegt Anne Marie. Toenadering stuit meestal op vijandigheid, zelfs op de eigen weerzin over een verleden dat zoveel ongeluk kende. Uit frustratie daarover trapt Michel af en toe tegen de  niet werkende drankenautomaat, maar Anne Marie haalt er gewoon een blikje uit. Het is bijzonder dat de grote ruimte waarin ze spelen geheel door hen wordt opgevuld. De belichting speelt daarin een belangrijke en hele mooie rol, net als de muziek die tekst en handelingen ondersteunt. Mooi is ook de verandering van sfeer als een van de twee in de cabine plaatsneemt om van daaruit met enige afstand op de verhouding terug te zien.

Marguerite Duras (1917-1996), die, zo legde Van der Meer uit, zelf in haar leven vaker dan eens met haat-liefde relaties werd geconfronteerd, kan als geen ander doordringen tot de essentie van liefde, die vaak tot onoplosbare problemen leidt. De stille hint voor een oplossing wordt, zo verklapt Van der Meer, aan het eind aangegeven door gongslagen. Daarmee wordt verwezen naar het boeddhisme waarin het loslaten van jezelf een belangrijke les in het leven vormt. Dat is nog eens een volwassen manier om met dit soort moeilijke kwesties om te gaan.

Hier meer informatie op de site van Theater Utrecht, hier mijn bespreking van Crave, hier die van 4.48 Psychosis.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten