Tegenwoordig heeft het begrip volk een negatieve lading, terwijl het in de dagen van de romantiek stond voor een grote kracht en een diepgevoelde overtuiging. Tijdens
de Franse Revolutie leidde de vrijheid het volk naar een nieuw staatsbestel,
zoals Delacroix in zijn beroemde schilderij verbeeldde. Inmiddels is de
term door populisten gekaapt vanuit het idee dat zij weten wat het volk bezielt.
Dat konden zij alleen doen door de afstand die de politieke elite van de gewone
mensen nam en zich ging storten op het grote geld.
Zowel de pensioenindustrie als de energiesector zijn
voorbeelden van deze concentratie van macht. De documentaireserie Zwarte Zwanen en de documentaire Onderstroom gaan daarop in. De fondsen,
die de pensioenen beheerden, zijn in een tijd van privatisering risico’s gaan
nemen om de pensioengelden zo lucratief mogelijk te besteden, maar raakten het in
handen gegeven kapitaal kwijt aan gladde lieden die meer beloofden dan ze konden
waarmaken. In het geval van de energievoorziening zetten net zulke grote
spelers hun stempel op de manier waarop de transitie naar duurzame energie
wordt doorgevoerd, met als gevolg dat de burger, net als de pensioengerechtigde,
buitenspel komt te staan. De wijze waarop linkse partijen met deze kwesties om
zijn gegaan heeft de ellende vergroot. We zagen dat de PvdA onder Wim Kok zijn
ideologische veren van zich afschudde en mee ging doen met de geldwolven. Dat
duurt voort tot de dag van vandaag. De laffe, dubbele houding zou onder ogen
gezien moeten worden. Des te langer Asscher de kop in het zand steekt des te
meer men de weg kwijtraakt
De onmacht van de sociaal democratie werd door populisten
met gejubel begroet, zoals we zagen in een debat tussen Melkert en Fortuyn. De laatste
sprong in de ruimte die vrijkwam en ontving de teleurgestelde burger met open
armen. Er dient vooraf wel een onderscheid gemaakt worden tussen rechtse en
linkse populisten. Terwijl de eersten slechts de rancune voeden en oplossingen
zoeken die mensen van elkaar vervreemdt, bieden de linkse populisten het volk
een ander perspectief. De strijd die gevoerd wordt voor betere
levensomstandigheden, voltrekt zich voornamelijk buiten het parlement, dat toch
al weinig macht heeft in een wereld die door economische belangen wordt
gedicteerd. De Italiaanse Vijfsterrenbeweging onder leiding van Beppo Grillo wil
niet alleen eens in de zoveel jaar een stem van de leden, maar een actieve
medewerking in de vorm van een digitale directe democratie, ook al loopt dat
nog niet gemakkelijk zoals de Deense Pedersen in Tutti a casa laat zien. Politieke partijen kunnen zich ook omvormen
tot een beweging zoals Bernie Sanders doet in de Verenigde Staten en Jesse Klaver
in Nederland voorstaat. Door een sterke achterban kan het parlementaire debat ondersteund
worden met buitenparlementaire actie, een idee dat niet vreemd was aan linkse
politiek in het verleden. De communisten wisten zich sterk te verbinden met arbeiders
en studenten en ook de Socialistische Partij is uit zo’n model voortgekomen. De
strijd gaat echter niet meer om een verandering van de macht maar om een
verandering van het failliete systeem zelf, dat op allerlei manieren geheel
vastloopt.
Het is niet voor niets dat Jesse Klaver op dit moment in de
geschiedenis erg aanspreekt. De oude politiek voldoet niet meer en het rechtse
populisme brengt alleen maar verdere verdeeldheid. We zijn op zoek naar nieuwe
manieren van verbinding, een betere omgang met de aarde een eerlijke politiek.
Daarom verdient Groen Links overmorgen onze steun.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten