Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 8 maart 2017

Zwarte zwanen, vervolg van de driedelige documentaire van Cees Grimbergen


Hervorming van pensioenindustrie noodzakelijk

Met drie afleveringen Zwarte Zwanen was Cees Grimbergen nog niet klaar. Na de eerste aflevering in 2013 en de volgende twee in juli 2015, vervolgt hij de serie met twee afleveringen in 2016. Zijn vasthoudendheid siert hem. De malversaties met pensioengeld geven aan waar de schoen wringt. Het inmiddels uit 1300 miljard bestaande vermogen van pensioengerechtigden verdampt door grote risico’s die financiële beleggers nemen. Als ergens de discrepantie tussen kapitaal en arbeid zichtbaar wordt is het in de pensioenindustrie, zoals Dette Glashouwer laatst nog in de theatervoorstelling Royal Casino 2.0. vaststelde. Helaas doet de laatste aflevering uit 2017 afbreuk aan de gedegen onderszoeksjournalistiek. In plaats van de blik te verbreden eindigt Grimbergen met ordinaire verkiezingsretoriek.

Aflevering 4: De schimmigheid blijft

Grimbergen verdiept zich in het schandaal rond pensioenfonds Vervoer dat voor 250 miljoen euro het schip in ging door verkeerde beleggingen van Goldman Sachs. Vrachtwagenchauffeurs bespreken voor een vergadering met Vervoer hun grieven met elkaar. Oudere werknemers moeten weer de weg op omdat hun pensioen verdampt is. Men heeft zelfs de moeilijke stukken over de kwestie gelezen.

Grimbergen stelt meer in het algemeen vast dat een individu geen recht op inzage in de stukken heeft en dat pensioenfondsen anders willen gaan werken omdat ze inzien dat de manier waarop dat tegenwoordig gebeurt, hun machtspositie kan verzwakken. Er is groot verzet tegen het feit dat schilders verplicht zijn om aan het pensioenfonds voor schilders deel te nemen. Daarvoor moet maandelijks zo’n vijfhonderd euro worden ingelegd en dat krijgt men er niet voor terug. Veel geld blijft in de pijpleiding van Wall Street hangen. Staatssecretaris Jette Kleinsma, verantwoordelijk voor de pensioenen, heeft geen tijd voor een antwoord want ze moet naar het Binnenhof. Tijdens de truckersvergadering met pensioenfonds Vervoer wordt Grimbergen niet toegelaten.

Grimbergen probeert een voet tussen de deur te krijgen bij een conferentie van The Carlyle Group, dat veel Nederlands pensioengeld beheert, maar wordt tegengehouden.
Ruurke Bagijn van PGGM was een van de sprekers en zegt tegen Grimbergen dat ze ervan uitgaat dat de investeerder aan de belangen van de inleggers denkt.

Grimbergen snijdt de lage rente aan die voor de malaise verantwoordelijk wordt gehouden, maar ontdekt dat pensioenfondsen winst maken met rentederivaten via een sluwe rentewisselconstructie van banken. Advocate Hester Bals spreekt van bedrog, waar de inlegger de dupe van is en adviesbedrijven. Belangenverstrengeling vormt een oorzaak van de kloof tussen inleggers en beheerders. Banken, pensioenfondsen en financiële wereld zijn drie handen op één buik.

De vrachtwagenchauffeurs krijgen geen voet aan de grond. Een bestuurder van het CNV die bij de vergadering aanwezig was, zegt dat ze de gemaakte afspraken moeten nakomen. Die zijn gemaakt met toestemming van De Nederlandse Bank. De schikking wordt zelfs niet in de jaarverslagen van het pensioenfonds vermeld. Schimmigheid blijft.  

Aflevering 5: Kan het anders met uw pensioen?

Grimbergen gaat verder in op het geringe toezicht op beheerders van pensioengeld. Hij praat met René van de Kieft, de nieuwe directeur van MN, die meer openheid belooft. MN beheert de gelden van verschillende pensioenfondsen en keert ook pensioenen uit, die gemiddeld zo’n zeshonderd euro bruto per maand bedragen. Onder de inleggers behoren monteurs van een garagebedrijf, die een dag in de week voor hun pensioen werken maar weinig vertrouwen in het beheer ervan hebben. Van de Kieft brengt daar tegenin dat we ouder worden en langer van ons pensioen kunnen genieten.

MN probeert een zo hoog mogelijk rendement te halen op de ingelegde gelden. Van de Kieft heeft weet van ongewenste verleiding maar maakt zich daar zelf niet schuldig aan. Volgens econoom en columnist Frank Kalshoven zijn besturen van pensioenfondsen niet bestand tegen de macht van de zakenbanken die met handige financial engineering het geld uit de zakken van de pensioenfondsen kloppen. Ruurke Bagijn van PGGM doet boekenonderzoek, maar dat levert, net als de controles van AFM, Sociale Zaken en DNB weinig op. Bagijn verzucht dat men haar pensioenfonds niet verantwoordelijk kan houden voor belastingontwijking door Intertrust. Margot Scheltema van de monitorencommissie lepelt braaf de formuleringen op die ze van de beheerders door krijgt. De belangenverstrengeling, die al in de vierde aflevering ter sprake kwam, blijkt opnieuw een harde noot om te kraken.

Peter Borgdorff, directeur van Zorg en Welzijn, die door zijn lucratieve commissariaat bij KAS BANK zelf niet onder de schijn van belangenverstrengeling heen kan, zei al in de eerste aflevering dat een hoog rendement nodig is om de inleggers tevreden te stellen en dat speculeren een legaal middel is. Dit moet volgens hem wel, omdat anders de pensioenen tien procent minder waard zouden zijn. Dit leidt enerzijds tot bizarre constructies waarbij inleggers tegen hun eigen belangen inwerken en anderzijds tot onverantwoordelijke topinkomens, bonussen en gouden handdrukken bij bestuurders. De belofte van PGGM over deelname aan de circulaire economie steekt hier flets bij af.

Aflevering 6: U en de pensioen-elite

De laatste aflevering wordt onder andere gevuld met schrijnende portretten van weduwen met een klein nabestaandenpensioen. De ene vrouw schrijft een boze brief naar Borgdorff over zijn eigen riante salaris, de ander hoort dat ze eerder te veel geld kreeg en dat meteen moet terugbetalen. Na een intimiderende reactie van een duur advocatenkantoor worden de kosten op haar pensioentje ingehouden.

Ook spreekt Grimbergen met inleggers die ontevreden zijn over de afhandeling van hun pensioenen, zoals een oudere montainbiker in de bossen van Drente (zie foto). Hij haalt er interne stukken van pensioenuitvoerder ABG bij, die vertellen dat de uitvoering van de pensioenen vastloopt vanwege de complexiteit. Terwijl de administratiekosten van de AOW elf miljoen bedragen, loopt de pensioenadministratie in de miljarden. Niet iedereen is trouwens ontevreden. Er is ook iemand die een solidariteitsheffing met jongeren wil invoeren.  

Helaas wordt verder niet ingegaan op het belang om weer in sociale projecten te beleggen of over de moeite al dat geld belegd te krijgen, iets waar Dette Glashouwer in Casino Royale 2.0. op wees. Het lijkt erop dat net voor de voor de verkiezingen stemming gekweekt wordt onder ouderen. Het veelvuldig in beeld brengen van congressen waar de camera van Grimbergen ongewenst is, doet vermoeden dat de financiële elite aangepakt moet worden. Dat is niet het hele verhaal. De berichten die gister door het CBS bekend zijn gemaakt over een groter vermogen van ouderen in verhouding tot een lager inkomen, werpen een ander licht op de kwestie. Het pensioensysteem gaat natuurlijk ook over heel wat meer dan de inkomenspositie van ouderen alleen. Het laat zien hoe corrupt de maatschappij is als het gaat om een verdeling van de welvaart. De mondiale situatie wordt weerspiegeld in de nationale. Rijken buiten de argeloze burger uit. De pensioengerechtigde staat machteloos tegen gesol met geld dat men door hard werken opzij gelegd heeft. Tussen de onschuldige werknemers en de gewetenloze bestuurders bevinden zich vele schakels met bloed aan de handen, tot vakbonden en overheid aan toe. De financiële wereld heeft zich in de haarvaten van de maatschappij gedrongen. Zelfs de onschuldige werknemer had misschien eerder moeten weigeren dat met zijn geld belegd werd, maar in de tijden dat de bomen tot aan de hemel reikten hoorde men daar niemand over. Een eerlijke verdeling houdt ook rekening met jongeren en zelfs met de uitgebuite bevolking in de derde wereld.  

Hier mijn bespreking van de eerdere serie afleveringen, hier mijn bespreking van Casino Royale 2.0.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten