Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 21 november 2017

Pieter Waterdrinker over Tsjaikovskistraat 40, VPRO Boeken, 19 november 2017


Leven belangrijker dan de literatuur

Zo’n anderhalf jaar geleden was schrijver en journalist Pieter Waterdrinker te gast bij Jeroen van Kan om te praten over zijn nieuwe roman Poubelle, inmiddels is hij terug met een Autobiografische vertelling over Rusland & Revolutie onder de titel Tsjaikovskistraat 40. Dit is het ook het adres waar Waterdrinker in Sint Petersburg met zijn Russische vrouw woont en startpunt voor een tocht door de Russische geschiedenis vanaf de bolsjewistische revolutie die precies honderd jaar geleden plaatsvond. In de toelichting op teletekst stond nog te lezen dat het boek een ode is aan de gespleten Russische ziel en de strijd die daaromtrent voortdurend gevoerd wordt.

Carolina Lo Galbo zegt dat dit boek van 450 pagina’s geschreven is naar aanleiding van de Russische revolutie in 1917 en gaat over de verbeelding van Waterdrinker van de Sovjet tijd.
Waterdrinker antwoordt dat in het boek drie lijnen te onderkennen zijn. Op de eerste plaats gaat het over zijn huis in Sint Petersburg dat in een wijk ligt waar de revolutie ooit begon, daarnaast is het een terugblik op zijn 25 jarige bestaan in Rusland en tenslotte wil hij ook iets over de huidige tijd zeggen.

Lo Galbo zegt dat hij halverwege het boek over de innerlijke noodzaak ervan begint.
Waterdrinker antwoordt dat er twee soorten schrijvers zijn, zij die alles verzinnen en zij die het schrijven verweven met hun bestaan. Hij is iemand van de laatste soort. Bijna al zijn boeken zijn kronieken van de Russische geschiedenis. Na de afschaffing van de Sovjet Unie verkocht hij bijbels en ontpopte hij zich als een zakenman maar zonder interesse in geld. Mensen leefden van de hand in de tand en wisten dat dit niet lang kon voortduren. Waterdrinker ziet de geschiedenis als een golvende beweging met de revoluties van 1917 tot die van 1991 als ijkpunten en trekt parallellen met de huidige verhouding tussen Europa en Afrika, dat staat te dringen aan onze poorten net als vroeger de arme stedelingen van Sint Petersburg om toegelaten te worden tot de maatschappij. Echt politiek wordt het verder nergens want het blijft een roman. Dat wil niet zeggen dat een schrijver geen engagement kent. Hij kijkt met compassie naar zijn medemensen in een tijd waarin het communisme is weggevaagd en Poetin zich ontpopt als de nieuwe tsaar. Hij wilde in zijn boek vooral de meerdere tinten weergeven die in de genoemde geschiedenis terug te vinden zijn.

Lo Galbo leest enkele fragmenten voor uit het boek die ze een voorbeeld vindt van rijk taalgebruik en concludeert verder dat Waterdrinker een haat-liefde verhouding met het land heeft.
Waterdrinker zegt dat hij dat ook met Nederland heeft. Anders dan Nederland is Rusland een mediterraan land, met uitzondering van het eten. De geschiedenis van het land grijpt hem aan. Hij probeert erin door te dringen, weet dat hij daarin faalt, maar komt toch steeds een stapje verder. Hij betreurt de nieuwe spanningen tussen Oost en West, want het is belangrijk om elkaar beter te leren kennen en op deze manier lukt dat niet.

Lo Galbo vraagt wat hij wilde meegeven.
Waterdrinker antwoordt dat hij de Russische ziel als een cliché ziet, dat men daar ook gewoon samenleeft en dat daar net als elders armoede en onrecht voorkomen. Hij voelt zich geen Nederlander of een Rus, maar op de eerste plaats een mens. Zijn bestaan in Rusland heeft hem liefde gebracht en een interessant leven, dat belangrijker is dan de literatuur.

Hier mijn verslag van het gesprek over Poubelle.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten