Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 12 januari 2018

Theaterrecensie: HelloGoodbye, Compagnie De Koe, Toneelschuur, 10 januari 2018


Verrassende vorm rond het thema van aankomen en vertrekken

Compagnie De Koe staat erom bekend wanorde en verwarring te creëren op het podium. Dat doen ze in al hun voorstellingen, ook in Beckett Boulevard, die ze twee jaar geleden in de bovenzaal van de Toneelschuur opvoerden. In HelloGoodbye weten ze deze chaos ook nog eens in te bedden in een sterk verhaal. Dat maakt de voorstelling nog glansvoller. HelloGoodbye gaat over vertrekken en aankomen en dat geeft vooraf de indruk van een collageachtig geheel, vooral omdat ze in de begeleidende tekst aangeven dat de acht spelers vijfendertig personen laten opkomen en afgaan. Deze acties zijn echter onderdeel van een hilarisch feest dat de welgestelde heer George Friedman en zijn vrouw Fanny in hun villa organiseren ter gelegenheid van het afscheid van George als voorzitter van de districtsraad.

George (Michael Vergauwen) leest, bijgestaan door Fanny (Tanya Zabarylo), voor wat ons deze avond te wachten staat en zijn toon is meteen goed. De sfeer wordt verhoogd door onderbrekingen van personen die al weg moeten of die juist aankomen, sommige met grote cadeaus. Svenson (Sien Eggers) vraagt zich meteen al af hoe ze uit de zaal kan komen, hetgeen leidt tot een oproep aan het publiek of iemand haar naar de uitgang kan brengen. Het gedrang, kenmerkend voor dit soort partijen, vindt plaats op planken, die de spelers van te voren aan de voorkant van het toneel hebben neergelegd rond een karretje met daarop ijzeren paaltjes. Die vormen mogelijk een afscheiding voor een gat in de weg, dat een bedreiging vormt op voor gasten die weg zijn naar het feest. Het publiek wordt er door de spelers dan ook op gewezen om bij aankomst toch vooral naar beneden te kijken. Het verkeerscirculatieplan, dat voor het feest is gemaakt, is namelijk onbetrouwbaar.

Het komende bezoek aan de toren en de toegankelijkheid van de villa lopen door de hele voorstelling heen en zijn ingebed in een thrillerachtige ambiance, die zich aandient voorafgaand aan de uitleg van George. Op het moment namelijk dat de spelers naar voren stappen om zich voor te stellen, valt het licht uit en ontstaat er paniek over een persoon die zich met een revolver in zijn arm geschoten heeft. Deze gebeurtenis krijgt pas later op de avond een vervolg, maar daarvoor valt er genoeg plezier te beleven met de feestgangers, ook al lijken die de paniek niet helemaal te boven gekomen. Vooral de sterk reflecterende gast, gespeeld door Willem de Wolf, heeft de schrik in de benen over het circulatieplan en de toren die er nog niet staat en die de tongen behoorlijk losmaakt. Gelukkig is er champagne en taart. Daarnaast is er ook soep, zegt Fanny verschillende keren met een aanstekelijke blik tot de zaal. De taart is een schenking van de gouverneur die helaas niet kon komen, al is George blij dat hij zich tot twee keer toe had aangemeld.

Eggers is degene die veel rollen toebedeeld krijgt, onder andere die van Patsy, het onmisbare dienstmeisje in het huis, dat zich op een bepaald moment buigt over de kwestie of de taart nog voor de lunch genuttigd kan worden. De gaste in een felgroene jurk (Natali Broods) wil geen taart en vraagt zich ook af waarom ze gekostumeerd moest verschijnen. In een volgende scène speelt Eggers een geweldige rol als de heer Barrows die wordt geïntroduceerd als een groot vernieuwer op het gebied van de nonverbale communicatie, maar zelf steekt hij daar de draak mee. Als de tachtigjarige bedenkster van het circulatieplan zorgt ze tenslotte voor een hilarische discussie over de verhouding tussen stadscentrum en stadsrand. Zelf had ze in ieder geval geen enkel probleem om de villa te bereiken. Ze kon gewoon rechtdoor. Een van de andere passanten is een vermakelijke accelerationist (Vergauwen) die lang verwacht werd, toch is gekomen en zich inmiddels heeft omgeschoold tot een metaboeddhist.

Greet Jacobs, die de zwangere Ans van den Eede sinds kort vervangt, speelt een sympathieke gaste die tussendoor vertelt dat haar mening dusdanig genuanceerd is, dat het lijkt of ze geen mening heeft. Zij is ook de knappe Carmen die op een filmrol is vastgelegd maar het duurt heel lang voordat we die te zien krijgen vanwege problemen met de stroomvoorziening. Oppenheimer (Peter van den Eede), de adviseur van Friedman, houdt zich druk bezig met het koppelen van vele verlengsnoeren en als dat is gelukt kijkt het publiek mee met alle acht spelers, die net als de projector beschermd worden met een plastic zeil vanwege het lekkende dak. Helaas wordt eerst ook nog een verkeerde film gestart.
   
Tussentijdse toespraken, die steeds worden afgesloten met applaus van de andere spelers, vormen een aangename afwisseling met de misverstanden die aan de orde van de dag zijn en leiden tot aangename herhalingen van uitspraken. De Wolf vertelt een ontroerend verhaal over zijn relatie met zijn vader, die op deze dag precies een jaar geleden overleed en die altijd zijn obstinate gedrag doorzag, waarvoor hij hem achteraf dankbaar is, Jacobs bedankt het kind in ons dat nog steeds de essentie uitmaakt van wie wij zijn en Broods bedankt de schoonheid dat ze ons niet in de steek laat en ook de liefde, die onze toegang tot de schoonheid mogelijk maakt, Mats Vandendroogenbroeck wil op het eind ook de medewerkers achter de schermen naar voren halen, maar dat lijkt de anderen toch niet zo’n goed idee. Zijn beeldspraak over zijn gevoel als een kleine anemoon in Rome die zover open is gegaan dat hij zich niet meer sluiten kon, kwam hem wel op applaus te staan.  

Het is boeiend om te zien dat de rollen van George en Fanny na het aftreden worden ingevuld door andere koppels, allereerst door Vandendroogenbroeck en Eggers, die onder de indruk is van een schrijver die later ook zijn intrede doet, al had hij problemen gehad met een knip in de weg. Van den Eede houdt, bijgestaan door Broods, een hilarische toespraak, die heel kort op de trailer te zien is, waarbij hij steeds met zijn hemdsmouwen in het spreekgestoelte haakt, hetgeen hem, samen met de onleesbaarheid van de tekst op zijn briefje, nijdig maakt, waarop hij vervolgens beweert dat hij helemaal niet boos is.

Het is nauwelijks mogelijk de creativiteit en de spelvreugde geheel in woorden te vatten. De chemie blijft een mysterie, maar in ieder geval krijgt de toeschouwer het idee dat het allemaal klopt wat men uit de hoge hoed tovert De voorstelling wordt dramatisch ondersteund door Louise van den Eede, de andere dochter van de man die de inspirator is van de groep (op de foto van Koen Broos in een geel hemd). Men weet twee uur lang perfectie te smeden uit het imperfecte en bereikt daarin grote hoogte, ook door het stille spel, met name van De Wolf, die, naast zijn filosofische inbreng, hoog uittorenend boven de andere gasten, de concentratie hoog houdt. Het motto is duidelijk: Want niemand blijft. We zijn allemaal passanten, mensen die ergens aankomen en dan weer naar elders vertrekken. Dat geldt voor het leven als geheel maar net zo goed voor een dag en zeker voor deze woensdagavond in januari 2018, waarop het moeilijk is om de inspirerende sfeer in de Toneelschuur los te laten. Dat zegt genoeg over de indruk die het spektakel van De Koe maakte.

Hier de site van De Koe met de trailer en meer informatie over de voorstelling, hier mijn bespreking van Beckett Boulevard.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten