Theaterrecensie: Geluk, Toneelschuurproducties, Toneelschuur, 8 februari 2018

Potpourri van muziek en tekst over onze obsessieve leefstijl

Na een aantal werken uit het repertoire toneel, waaronder een superieure Ivanov van Anton Tsjechov, koos regisseuse Nina Spijkers noodgedwongen voor een andere aanpak. In een programma vorige maand in de Stadbibliotheek over het thema geluk vertelde ze daar al een en ander over. Ze wilde graag onze hedendaagse zucht naar geluk onderzoeken en kon daarbij niet teruggrijpen op oudere toneelstukken. Vandaar dat ze samen met de acteurs Victor IJdens (zie foto van Sanne Peper), Tessa Jonge Poerik, Sander Plukaard en Linde van den Heuvel de voorstelling Geluk maakte. De manier van werken, waarbij ieder zijn eigen inbreng had, leidt helaas tot een wat versnipperd geheel, al wordt dat vergoed door de enorme energie waarmee het viertal de ene verrassing na de andere uit de hoge hoed tovert.

Dat begint al met een verrassende opkomst van Gerben, de personificatie van het lijden, die in een fraai uitgebeeld donker bos naar voren komt als een mismaakte en het publiek voorhoudt dat zij aan de verkeerde kant staan. Dat zij het lijden dienen te koesteren in plaats van het van zich af te houden. Linde maakt er een prachtig typetje van met haar gehurkte zit en haar vingers gespreid en het is jammer dat ze al snel door de anderen met zaklampen wordt weggejaagd. Het is wel weer sterk dat ze nog een paar keer terugkomt om haar boodschap aan het publiek over te brengen.

Na een boeiend spel met lichtbundels uit de zaklampen maakt het bos plaats voor een juweel van een decor met een glittergordijn, dat extra glans geeft aan het uithangbord met het woord Happiness. Het is een fraaie achtergrond voor de verschillende sketchjes van uiteenlopende aard, waarvan de spelers er al een viertal in de Stadsbibliotheek lieten zien, alleen kwamen die in de ambiance van de bovenzaal van de Toneelschuur veel beter tot hun recht. Vooral ook door het lichtontwerp dat een plaatje was om naar te kijken en dat soms ook zicht gaf op hetgeen zich achter het gordijn afspeelde. Daarbij dient opgemerkt dat een scène die zich daar afspeelde minder sterk was omdat het contact met het publiek daarmee verloren ging.

Het geweld waarmee men het geluk ten koste van alles door de strot van het publiek probeerde te duwen en zelfs de natie wilde repareren, werd erg mooi duidelijk gemaakt in een grootse sketch van Sander als een quasi diepzinnige sigarettenroker over het zogenaamde eeuwige leven dat we ons bedacht hebben en in act van Victor als een waanzinnige popzanger, die zich zodanig overschreeuwt, dat Tessa de zaal in vlucht en pas weer terugkomt als het nummer gestopt is. In de stilte vindt een bezinning plaats die ook al in het begin van de voorstelling wordt opgeroepen door een trage start van Gerben. Helaas werd de stilte vaker bedolven onder het geweld zoals dat ook dagelijks in de informatiemaatschappij gebeurt, waarin commercie en infotainment hand in hand gaan.

Humor is in de voorstelling gelukkig nooit ver weg, bijvoorbeeld in een mooie sketch van Tessa die vertelt over een brief aan een geliefde de later als een prins te paard voor haar staat. Terwijl Sander als achterkant van het paard stiekem toekijkt, staat het stel elkaar staat te zoenen en later ook te rollebollen, waarbij Tessa ervoor zorgt dat de letters van het bord Happiness vuurrood opvlammen, al kan dat er niet voor zorgen dat ze daarmee de ware ook vindt.

Het muzikale element maakt de voorstelling extra levendig. Het is grappig dat Linde verschillende keren het nummer Feelings ten gehore probeert te brengen maar door de anderen steeds daarvan wordt weerhouden. Aan haar stem kan dat niet liggen, want ze zingt, net als de anderen, erg mooi. De fragmenten op basis van teksten van schrijvers als Rutger Kopland en Maarten van Roozendaal zorgen voor een verdieping van het onderwerp, maar leiden, hoewel de boodschap misschien niet helemaal uit de verf kwam, nooit tot moralisme, eerder tot het wonder van het moment zelf, al wordt dat op het eind op komische wijze om zeep geholpen, want er is ook altijd weer een moment om afscheid te nemen.   

  

Hier mijn bespreking van Ivanov, hier mijn verslag van Geluk in de literatuur in de Stadsbibliotheek.

aangepast om 9:33 uur