Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 11 april 2018

Slag aan de Donau, Tegenlicht, 8 april 2018


Nationale soevereiniteit bedreigt universele mensenrechten

Regisseur Jos de Putter heeft een belangrijk onderwerp te pakken In het groot gaat het over de toekomst van de westerse democratie, in het klein over de strijd tussen een progressieve universiteit in Boedapest, gesticht door de Amerikaanse multimiljonair George Soros in 1991, waarin westerse waarden worden gepredikt én het beleid van de regering onder leiding van populist Viktor Orbán, dat daar lijnrecht tegenover staat.

Commentator Chris Kijne opent met de gevleugelde woorden van Marx in zijn Inleiding van Het communistisch manifest, dat er een spook door Europa waart. Dat is in dit geval niet het communisme maar het nationalisme dat overal in Oost Europa bloeit, niet in de laatste plaats in Hongarije waar Orbán met zijn partij Fidesz de dienst uitmaakt. Na de val van de muur leek het Oosten zich te gaan aansluiten bij West Europa, maar langzamerhand heeft men de blik afgewend. De open en vrije samenleving wordt gezien als een wezensvreemd element. Vooral de Central European University in Boedapest met het ontgelden. Regeringswoordvoerder Kovács, , die zelf aan de Central European University (CEU) studeerde, zegt dat men in zijn land andere waarden dan Soros nastreeft. De immigratie berooft volgens hem de gemeenschappen van hun essentie.

Rector van de universiteit is de Amerikaan Michael Ignatieff. Hij wil het beeld herzien over de open samenleving, zoals dat de laatste tijd in de Hongaarse politiek onder vuur ligt. De geschiedenis is grillig, Het was de bedoeling dat zijn universiteit zou helpen de overgang na het communisme te vergemakkelijken, maar Hongarije ging met het autoritaire politieke klimaat vanaf 2010 heel een andere, nationalistische kant op. Het vestigen van een democratische cultuur vergt tijd en die kreeg men niet. Hij had niet verwacht dat de vrije media en de onafhankelijke rechtspraak het onderspit moesten delven. Nationale soevereiniteit en universele mensenrechten staan tegenover elkaar.

Istvan Rév is medewerker van de CEU. Hij zegt dat de droom van een nieuwe maatschappij in 1989 in Dubrovnik begon en dat Soros daar een van de sprekers was. Hij wilde een instelling scheppen waarin men van gedachten kon wisselen over de toekomst en dat werd de CEU in Boedapest. Hij zegt dat de sfeer meteen niet goed was omdat de sociale wetenschappen erg gepolitiseerd waren en dat de CEU scheve ogen kreeg van andere universiteiten die afhankelijk waren van staatssteun. Vanaf 2010 heeft men zich verder van het Westen afgekeerd. Nationale sentimenten overheersen. De CEU wordt als een staatsvijand gezien.  

 Sociologe Barát vertelt dat men zich op de CEU baseerde op ideeën gebaseerd op de Amerikaanse grondwet. Zij gaf les in genderstudies, die na de nieuwe onderwijswet van vorig jaar, net als sociologie, van het programma is gehaald. Ze voorziet een nieuwe uittocht van jonge mensen.

De scherpzinnige Bulgaarse politicoloog Ivan Krastev (zie foto) zegt dat het imiteren van Westerse denkbeelden wrevel oproept. De lokroep van de traditie gaat terug tot de jaren van massa emigratie in Oost Europa. De tweede generatie is gevoeliger voor het feit dat men als tweederangs burgers wordt gezien. De morele paniek wordt afgereageerd op de huidige immigranten. Openheid bracht geslotenheid. Traditionele waarden kwamen weer voorop te staan. Terwijl de revolte in de jaren zestig het Westen rechten van minderheden opleverde, eiste men in Oost Europa het recht op een eigen staat op. Omdat men geen koloniaal verleden kende, was er ook geen schuldgevoel over de eigen staat. Men wilde juist eindelijk eens een eigen plek.  
De oppositie van kunstenaars in Hongarije voert onder de naam De hond met de twee staarten op straat actie voor schone lucht, maar veel zoden aan de dijk zet dat niet. De angst die Orbáb zaaide rond de immigratie heeft vorm gekregen in een vijfhonderd kilometer lang hek langs de grens. Een burgemeester van een grensplaats die daar een kijkje gaat nemen, zegt dat hij zich schaamt voor zijn hopeloze land zonder toekomst. Hij toont een krant die is opgekocht door de populisten en schreeuwerig adverteert tegen Soros, hetgeen tijdens de verkiezingen van afgelopen zondag zijn effect niet heeft gemist. 
  
Hier meer informatie op de site van Tegenlicht met daarop een link naar een Ted lezing van Ivan Krastev, hier meer over de meet-up vanavond in Pakhuis de Zwijger, waar Jos de Putter en Don Kalb, voormalige docent sociologie aan de CEU aanwezig zullen zijn.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten